از نگاه موافقان و منتقدان/ضرورت افزودن پیوست عدالت به طرح مجله خبری کشاورزی

مزایای کشت گلخانه ای شامل: افزایش تولید در واحد سطح (کمینه 10برابر هوای آزاد)، تولید بیش از یک محصول در سال، افزایش کیفیت محصول تولیدی (کنترل بهتر آفات و بیماری ها با روش های کنترل بیولوژیکی و کاهش مصرف سموم که باعث افزایش کیفیت محصول و افزایش صادرات و حفظ محیط زیست می شود)، صرفه جویی در مصرف آب (با آبیاری تحت فشار)، استفاده اراضی غیرقابل کشت با روش آبکشت، عدم وابستگی تولید به شرایط محیطی و امکان بازاریابی مناسب و تنظیم برنامه کشت مطابق با نیاز بازار، تداوم بازار کار و تولید محصول در تمام فصل های سال با توجه به امکان کنترل عوامل محیطی و تنظیم شرایط مورد نیاز گیاه (استفاده از اوقات بیکاری کشاورزان در پاییز و زمستان)، آزادسازی زمین های کشاورزی برای گیاهان استراتژیک مثل گندم، کاهش جذب فلزات سنگین توسط گیاهان و حفظ سلامت جامعه با روش آبکشت که امکان جذب کمتر این عناصر را فراهم می کند، جلوگیری از تغییر کاربری زمین برای ساختمان (به علت سودمند بودن تولید گلخانه ای)، جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر با احداث گلخانه و کشت در محیط های کنترل شده، ایجاد کشاورزی شهری زیرا شهرنشینان نیز با داشتن اندکی فضا در محل کار و یا سکونت خود قادر خواهند بود که به احداث گلخانه هایی در ابعاد مختلف بپردازند و به این طریق به تولید محصولات کشاورزی با کیفیت بپردازند، بطوریکه در حال حاضر بخش قابل توجهی از نیاز مواد غذایی از همین کشاورزی شهری تولید و تامین می شود و بدین ترتیب نه تنها به افزایش تولید مواد غذایی می انجامد بلکه باعث اشتغالزایی و منبع درآمد برای خانواده های شهری شده است.

حتی اگر از یک کیلو بذر سیب زمینی، شش برابر محصول تولید شود، قیمت کنونی این محصول حتی پاسخگوی هزینه تامین بذر آن هم نیست. در این میان مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی شاید نسبت به دیگر بخشها، قابل توجهتر به نظر آید زیرا سهم چشمگیر مصرف آب در بخش کشاورزی، کشور را با بحران کمآبی مواجه کرده به طوری که در حال حاضر پتانسیل آبی کشور، دیگر پاسخگوی نیازهای رو به رشد تقاضای آب در این بخش نیست به این ترتیب است که از مدیریت منابع و بهینهسازی مصرف آب در بخش کشاورزی به عنوان مهمترین و شاید هم تنها راهکار مقابله با بحران کمآبی نام برده میشود. کشاورزی نوین میتواند شامل لایههای سختافزاری و نرمافزاری متصل به هم باشد که با هدف بهینهسازی فرآیندهای حوزه کشاورزی و بهرهبرداری مؤثر از فضای سبز، زمینهای کشاورزی و همچنین افزایش بهرهوری از آب پدید آمده است. همچنین واردات محصولات بخش کشاورزی و غذا با ۱۰ میلیون و ۸۸ هزار تن و به ارزش چهار میلیارد و ۹۱ میلیون دلار، ۲۹.۶ درصد از واردات غیرنفتی ۱۳.۸ میلیارد دلاری را به خود اختصاص داده است.

همچنین میتوان به محصولات جالیزی با ۷۲۱ هزار تن و ارزش ۱۶۶ میلیون دلار، گوجه فرنگی تازه و فرآوری شده با ۳۹۵ هزار تن به ارزش ۲۱۸ میلیون دلار، سیبزمینی تازه و فرآوری شده با ۲۰۲ هزار تن به ارزش ۵۳ میلیون دلار، پیاز و موسیر ۱۰۱ هزار تن به ارزش ۳۷ میلیون دلار و همچنین گیاهان دارویی پرورشی با ۳۶ هزار تن به ارزش ۳۶ میلیون دلار اشاره کرد. از نظر ارزشی نیز پسته با پوست تازه یا خشک و مغز پسته ۳۱۸ میلیون دلار، گوجه فرنگی تازه و فرآوری شده ۲۱۸ میلیون دلار، محصولات جالیزی ۱۶۶ میلیون دلار، شیر و محصولات لبنی با ۱۴۴ میلیون دلار و زعفران ۶۷ میلیون دلار برای کشور ارزآوری داشتهاند. معمولاً زعفران را در گلخانه بهصورت پلهای و عمودی کاشت میکنند که همین عامل سبب افزایش راندمان استفاده از فضای گلخانه شده و در نتیجه میزان محصول برداشتی را بیشتر و اقتصادیتر میکند.

در کنار چین به عنوان بزرگترین تولید کننده زعفران گلخانه ای ,کشورهایی از قبیل اسپانیا، امارات، ترکیه، شمال افغانستان و هندوستان نیز ازین نوع کشت استقبال کرده اند. اگر جنگ دو کشور باعث شود تا در فرایند کشت یا برداشت محصولات کشاورزی در روسیه و اوکراین اختلال ایجاد شود یا مزارع بزرگ تولید این محصولات آسیب ببیند، کمبود عرضه میتواند بستر را برای افزایش قیمت این محصولات استراتژیک فراهم آورد و بار دیگری بر دوش اقتصاد بحرانزده دنیا بیندازد. به گفته رستمی، معاونت زراعت هر ساله متناسب با نیاز کشور، یک برنامه کشت برای استانها تدوین می کند که برنامه ریزی لازم در این خصوص در سطح استان نیز انجام می شود اما برخی کشاورزان خارج از برنامه مبادرت به کشت نموده که با توجه به بالا بودن متوسط عملکرد این محصول در استان موجب افزایش تولید و کاهش قیمت در بازار می شود. به گفته محمدصالحی کشاورزان حتی توانایی پرداخت هزینه کارگرانی را که در برداشت محصول فعالیت میکنند ندارند و در نهایت مجبور میشوند برای تامین هزینههای این چنینی محصولات خود را به دلالان بفروشند. در این خصوص علی شریعتیمقدم، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی ایران در مراسم معرفی نظام آموزش بازرگانی و کسبوکار کشاورزی ایران و قوانین و مقررات مرتبط بر این نکته تاکید کرد که حرکت به سمت کشاورزی تجاری مستلزم توجه جدی بخشخصوصی به این مساله است؛ چراکه در صورتی که قرار باشد در این حوزه اتفاقی رخ دهد، با همت و تلاش بخشخصوصی خواهد بود و دولت توانایی چنین کاری را ندارد، همانطور که در طول این سالها نتوانسته برای تجاریسازی محصولات کشاورزی قدمی بردارد.

وی در ادامه به ضرورت حضور میرآب های تحصیلکرده در ۶۰ درصد باقی اراضی که زهکشی علمی در آن ها مکانیزاسیون عملیاتی نشده است تاکید و تصریح کرد: یک میرآب مهندس می تواند بدون سخت افزار لازم هم بهره وری مزرعه ر افزایش دهد، نباید فراموش کنیم یکی از مشکلات ما برای ورود مکانیزاسیون کشاورزی در جوامع روستایی که کشاورزان ما تشکیل می دهد مقوله پذیرش اجتماعی و اقبال جامعه کشاورزی است این اقبال و اشتیاق برای ورود دانش های نوین کشاورزی مستلزم این است که یک کارشناس، بستر پذیرش لازم را قبل از ورود تکنولوژی در جامعه میزبان ایجاد کند شاید بتوان اینطور گفت که حداقل ترین کاری که یک میرآب تحصیلکرده می تواند حتی در اراضی با آبیاری سنتی انجام دهد این است که زمینه اعتماد و پذیرش ورود تکنولوزی نوین آبیاری را ایجاد کند. اما چالش اصلی و نکته کلیدی برای کمک به زارعان در مناطق خشک، پیدا کردن محصولاتی است که بتوان آنها را در محیط های خشک و شور و داغ قابل تولید کرد. گندم یکی از مهمترین محصولات مشمول قانون خرید تضمینی است که در سالهای اخیر تثبیت قیمت نان باعث ایجاد مشکلات فراوانی در تعیین مناسب قیمت و فراهم کردن منابع مالی لازم توسط دولت برای خرید تضمینی این محصول اساسی از کشاورزان شده است.

همچنین شیلات با وزن ۴۱ هزار تن، ۸۵ میلیون دلار برای کشور ارزآوری داشته که از این زیر بخش میتوان به صادرات ماهیهای تن با وزن سه هزار و ۶۰۰ تن و ارزش هشت میلیون دلار، میگو با وزن دو هزار و ۲۸۰ تن و به ارزش هفت میلیون دلار، قزلآلا با وزن ۱۳۰ تن به ارزش ۴۶۵ هزار دلار و سایر آبزیان با وزن بیش از ۳۴ هزار تن و به ارزش ۶۹ میلیون دلار اشاره کرد. در این زیر بخش، صادرات شیر و محصولات لبنی با وزن ۱۵۸ هزار تن، ارزآوری ۱۴۴ میلیون دلاری را برای کشور رقم زده که از این مجموعه میتوان به صادرات پنیر و کشک ۳۷ هزار تن به ارزش ۵۰ میلیون دلار، شیر و خامه با وزن ۴۹ هزار تنی به ارزش ۴۳ میلیون دلار، شیر خشک صنعتی با وزن ۲۲ هزار تن و ۴۱ میلیون دلار، دوغ، ماست و کفیر با وزن ۶۶ هزار تن و به وزن ۲۸ میلیون دلار و صادرات بستنی با وزن ۱۴ هزار تن به ارزش ۲۴ میلیون دلار اشاره کرد.

در همین پیوند، عباس محمدصالحی، نماینده اصفهان در شورای عالی استانها، به خبرنگار ایمنا میگوید: اکنون در منطقه فریدن پیاز نهایتا با قیمت هر کیلو ۶۰۰ تومان خریداری میشود و این در حالی است که قیمت تمام شده هر کیلو پیاز برای کشاورزان بیش از هزار تومان است و در بازارها نیز شاهد آن هستیم که پیاز به مبلغ هر کیلو سه هزار تومان به مشتری فروخته میشود این رقم پنج برابر قیمتی است که از کشاورز خریداری شده و در این بین علاوه بر تولید کننده، مصرف کننده نیز ضرر کرده است. محمد صالحی می افزاید: حتی اگر این بذر با ارز آزاد وارد شود در نهایت با چند برابر قیمت تمام شده آن برای وارد کننده که دولت است، به کشاورزان فروخته میشود و این نشان دهنده این است که دولت نیز دلالی میکند. اما موضوع به اینجا ختم نمی شود و نماینده اصفهان در شورای عالی استان ها از بالا بودن قیمت بذر حتی به قیمت دولتی نسبت به عملکرد محصول میگوید و تصریح می کند: کشاورزان اقبالی نسبت به کشت محصولات کشاورزی ندارند، نه فقط پیاز، بلکه برای سیب زمینی نیز وضعیت همین گونه است، بذر اصلاح شده سیب زمینی در بازار آزاد هر کیلو هشت هزار تومان بوده که برخی کشاورزان توانسته اند آن را با قیمت نهایتا هر کیلو سه تا چهار هزار تومان از دولت خریداری کنند و بسیاری از این بذرها توسط دولت در اختیار کشاورزان قرار گرفته است، اکنون قیمت این محصول در بازار به کیلویی یک هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است.

بکار می رود در قالب کود هایی مثل کود اوره ، ترکیبات پتاسیم دار ، دی آمونیوم فسفات ، ریز مغذی های کشاورزی نظیر کود سولفات آهن ، روی ، مس ، سایت agriculture-na منیزیم و … استفاده از کود یکی از عناصر مهم در کشاورزی مدرن است. روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد اولیه مورد استفاده در تولید کود است و اگر تحریمهای تجاری در پاسخ به جنگ روسیه و اوکراین علیه کرملین وضع شود، عرضه این مواد اولیه برای تولید کود هم با وقفه ایجاد میشود و رشد قیمت محصولات کشاورزی و افزایش گرسنگی و فقر در دنیا ادامه پیدا خواهد کرد. دراین میان بررسی ها نشان میدهد کالاهای کاه، جو، کلزا، هلو، عدس، یونجه و گندم کالاهای وارداتی هستند که متناسب با افزایش نرخ ارز تورمی فراتر از 100 درصد را به ثبت رسانده اند. به گزارش اقتصادنیوز ، محصولات کشاورزی در بهار امسال، تورمی فراتر از 100 درصد را در 8 کالای خود به ثبت رسانده است.این افزایش موجب تغییر درتورم محصولات لبنی و سایر محصولات وابسته در این فصل شده است.این در حالی است که در بخش خدمات که مستقیما با دستمزد کارگر مواجه است رشدی غالبا کمتر از 50 درصدبه ثبت رسیده است.

طبق آمار دفتر گل و گیاهان زینتی وزارت جهاد کشاورزی ایران، ارزش تولید گیاهان زینتی در کشور که شامل گیاهان زینتی فضای باز و گلخانه ای است، به بیش از ۳۲۰ میلیون دلار می رسد. در همین ارتباط اصغر رستمی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، با تاکید بر اینکه در استان اصفهان بالغ بر ۹۰ درصد پیاز برداشت شده و به فروش رفته است و تنها ۱۰ درصد محصول که نزدیک به ۴۰ هزار تن بوده، باقی مانده است، میگوید: قیمت فروش پیاز در حال حاضر بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ تومان است که نسبت به قیمت تضمینی همچنان فاصله دارد، قیمت تضمینی پیاز در سال جاری سه هزار و ۱۹۲ ریال اعلام شده است.

این سامانه تجاریسازی شده و تاکنون پروژههای متعددی انجام شده است. تاکنون در این رابطه تلاشها و تحقیقات فراوانی صورت گرفته است که یکی دیگر از این مزارع هوشمند در کشور چین و در یک مرکز علمی به نام کارخانه علمی گیاهان سانان سینو (Sanan Sino-Science plant factory) قرار دارد. رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه حمایت از بهره برداران در این زمینه قطعی و حتمی است و در این رابطه دولت تسهیلات خوبی را اختصاص داده است افزود: امسال ۹۵۰ میلیارد ریال تسهیلات یارانهای در زمینه توسعه کشت گلخانهای به خراسان رضوی تخصیص یافته است که توصیه میشود صاحبان چاههای کشاورزی و منابع آب به ویژه در دشتهای مشهد، چناران، فریمان، تربت جام، نیشابور، فیروزه، تربت حیدریه و سبزوار از این تسهیلات استفاده کنند.

به گزارش ایمنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی، روحالله لطیفی، سخنگوی گمرک با اشاره به آمار تجارت پنجماهه نخست سال گفت: صادرات غیرنفتی کشور در حدود ۳۸ میلیون تن است که بیش از ۱۰ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار برای کشور ارزآوری داشته و همچنین برای واردات با حجم ۱۳.۷ میلیون تن، ۱۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار ارز از کشور خارج شده است. بر اساس این آمار، تراز تجاری بخش کشاورزی و غذا در پنجماهه سال گذشته منفی سه میلیارد و ۷۳۳ میلیون دلار بوده، اما در مدت مشابه سال جاری با کاهش یک میلیارد و ۷۷۲ میلیون دلاری به منفی یک میلیارد و ۹۶۱ دلار بهبود یافته است و باوجود وزن تقریباً مشابه هفت میلیون تنی، موجب شده تا ارز کمتری از کشور خارج شود. همچنین بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی، در پنجماهه نخست امسال، محصولات بخش کشاورزی و با وزن تقریبی سه میلیون و ۵۶ هزار تن، به ارزش دو میلیارد و ۱۳۰ میلیون دلار، به کشورهای عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، پاکستان، فدراسیون روسیه، هند، ترکیه، ویتنام، ترکمنستان و آلمان صادر شد. همچنین در صادرات زیر بخش باغی با وزن تقریبی ۶۳۳ هزار تن و به ارزش ۸۳۳ میلیون دلار، میتوان به صادرات محصولات باغی همچون پسته با بیش از ۴۴ هزار تن وزن به ارزش ۳۱۸ میلیون دلار، زعفران با وزن ۷۷ تن به ارزش ۶۷ میلیون دلار، خرما با وزن ۶۵ هزار تن به ارزش ۵۸ میلیون دلار، سیب با وزن ۱۵۱ هزار تن به ارزش ۵۶ میلیون دلار و انگور تازه و خشک شده با وزن ۴۴ هزار تن به ارزش ۵۵ میلیون دلار اشاره کرد.

مهندس اناستایو می گوید این امر تنها با یک تلفن و یا کامپیوتر در دسترس کشاورز قرار میگیرد. جویای دلایل چنین مشکلاتی از سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان شدیم تا ببینیم ساز و کار متولیان امر به چه صورت بوده و راهکارشان چیست؟ به اعتقاد ناصرپور، در سال های گذشته معاملات کالاهای کشاورزی مشمول معافیت مالیاتی بوده و همین امر عامل رونق معاملات گواهی سپرده این بخش شده است و اگر مشکل مالیاتی در معاملات گواهی سپرده سایر کالاها برطرف شود، بهخصوص در بخش کالاهای صنعتی که شرایط انبار و نگهداری آسانتری دارند، انتظار میرود که شاهد رونق معاملات باشیم و این موضوع کمک شایانی به رونق بازار در بخشهای مختلف صنعتی کشور خواهد داشت و به نوعی میتواند موتور محرکی برای فعال شدن چرخ صنعت کشور نیز باشد.

۸. برای هوشمندسازی مزارع کشاورزی چه باید کرد؟ دولت همه ساله برای خرید تضمینی گندم هزینههای زیادی را از جمله هزینه انتقال گندم به انبارها، هزینههای نگهداری محصول، حمل و نقل و… به گزارش «کالاخبر» به نقل از مسیر اقتصاد، سیاست خرید تضمینی برخی از محصولات کشاورزی در روند اجرای خود با چالشهایی از جمله تحمیل بار مالی به دولت (نظیر هزینه های خرید، نگهداری و حمل و نقل)، عدم بهبود کیفی محصولات و تاخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان مواجه بوده است. در این مقاله به موضوعات بیمه محصولات کشاورزی، صندوق بیمه برای محصولات کشاورزی، شرایط استفاده از بیمه اجتماعی کشاورزان و غیره خواهیم پرداخت. رییس سازمان جهادکشاورزی یزد با تاکید بر اتخاد تدابیر لازم در برابر تحولات اقتصادی ناشی از تغییرات آب و هوایی و کاهش قیمتها به دلیل رکود بازارهای جهانی گفت: به گلخانه داران استان توصیه میشود، کشت ترکیبی چندگونه گیاهی را رعایت کنند تا اگر یکی از محصولات در زمان برداشت به دلایلی از قیمت مناسبی برخوردار نبود، با محصولات دیگر زیان وارده را جبران کنند و ترکیب کاشت محصولات توصیه شده در استان بر اساس اولویت خیارسبز ، گوجه فرنگی ، بادمجان ، فلفل و انواع آلوئه وراست.. در بازهی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ نیز رشد صادرات فناوری کشاورزی از هلند حدودا پنج برابر شده و به بیش از ۱۰ میلیارد دلار (۹.۱ میلیارد یورو) رسیده است؛ در سال ۲۰۱۷ مواد اولیه و فناوری رتبهی نخست در صادرات کشاورزی و غذایی هلند را در اختیار داشتهاند.علاوه بر ماشینآلات، گلخانهها، سیستمهای تابش نور، راهکارهای آبرسانی و بذرهای مقاوم در برابر خشکسالی از جمله مواردی هستند که در بازار جهانی با استقبال خوبی روبهرو شدهاند.

معاون اقتصادی رئیس جمهور گفت: همزمان با آغاز جنگ روسیه و اوکراین، هدف دولت چین از این اقدام (خرید و انبار محصولات کشاورزی) مشخص شد. وی ادامهداد: دولت چین در دو سال گذشته، برای خرید و انبار محصولات غذایی به ویژه ذرت و گندم فعالیت زیادی داشته است و این موضوع تا پیش از شروع جنگ روسیه و اوکراین، برای کارشناسان اقتصادی سوالاتی را به وجود آورده بود. وی همچنین معتقد است: برنامه ریزی های لازم برای حمایت از کشاورزان به موقع صورت نمیگیرد تا زمانی که به مرحله بحران برسیم، کشاورزی کشور ما اکنون تولید و در پی آن درآمدزایی ندارد، بلکه با بحران روبه رو شده است، زیرا کشاورزان دائما در حال از دست دادن سرمایه خود هستند و اگر این وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند دیگر اقبالی برای کشت محصول نخواهند داشت.

اگر در مورد کشت هیدروپونیک اطلاعاتی ندارید و اولین بار از اسم آن را می شنوید توصیه می کنیم این مقاله را مطالعه کنید. همچنین با استفاده از حسگرهای اندازه گیری رطوبت و اطلاعاتی که این حسگر در مورد میزان رطوبت خاک ارسال می کند و با توجه به میزان آب مورد نیاز گیاه موجب کاهش هدر رفت آب و در نتیجه بهینه سازی آب خواهد شد. همچنین رقم شاخص نسبت به آگوست سال قبل ۷۵ درصد افزایش یافته است. وی میافزاید: هزینه های جاری برای هر هکتار کشت پیاز حدود ۴۰ میلیون تومان است و با توجه به متوسط عملکرد ۷۰ تن در هکتار، قیمت تمام شده برای هر کیلو پیاز حدود ۵۷۰ تومان می شود که طبیعتاً درصورت افزایش عملکرد در واحد سطح این قیمت کمتر نیز می شود. وی همچنین در نشست ستاد تسهیل و رفع موانع خوزستان حضور یافت.