گندم؛ رکن امنیت غذایی کشور/ پیش بینی سه دوره خودکفایی در تولید و صادرات گندم در سال گذشته

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا).گندم یکی از قدیمی ترین و پرمصرف ترین محصولات زراعی در جهان است، از این رو گندم از زمان های بسیار قدیم و قبل از اینکه انسان به کاربردهای دیگر گیاهان از نظر تغذیه پی ببرد، مهمترین منبع غذایی انسان بوده است. اهمیت گندم بیشتر به خواص فیزیکی و شیمیایی مواد تشکیل دهنده دانه آن مربوط می شود.

گندم 40 درصد از صنایع غذایی و 36 درصد کالری انسان را تشکیل می دهد

عباس کاشاورز مدیر سابق وزارت جهاد کشاورزی وی گفت: پس از استعفای محمود حجتی و طی حکمی از سوی حسن روحانی، وی در سال 1397 در نشستی با اعضای شورای مرکزی بنیاد ملی گندم کاران کشور به سمت سرپرست وزارت جهاد کشاورزی منصوب شد. گندم زیربنا و معمار کشاورزی در ایران است، گندم بیش از 36 درصد کالری مردم را تامین می کند و حدود 40 درصد از صنایع غذایی کشور به جز جنوب ایران، هیچ محصولی قابل رقابت نیست گندم و محصولات دیگری نیز وجود دارند که با گندم سازگار هستند: «هرچه بیشتر از مزارع گندم حمایت و مراقبت شود، وضعیت سایر محصولات بهتر خواهد بود.»

سومین جشن خودکفایی گندم در دولت سیزدهم

ایران در دو دهه اخیر سه بار موفق به خودکفایی در تولید گندم شده است. اولین جشن خودکفایی در آبان ماه 1382 برگزار شد و در این زمان پس از 45 سال ایران با تولید 14 میلیون تن گندم موفق به خودکفایی این محصول استراتژیک شد.

این خودکفایی در سال 1392 هجری شمسی به حدود 7 میلیون تن گندم وارد شد. سپس با اقدامات انجام شده دومین جشن خودکفایی سال 1395 امسال 14.3 میلیون تن گندم در کشور برداشت شد.

سومین جشن خودکفایی در تولید گندم در کمتر از یک دهه تکرار شد و در سال گذشته (1402 هجری قمری) حدود 10.5 میلیون تن گندم توسط دولت تضمین شد. بر اساس گزارش های بین المللی میزان تولید گندم در ایران به بیش از 13 میلیون تن رسید.

محمدعلی نکبخت وزیر جهاد کشاورزی در دولت سیزدهموی تکرار این خودکفایی را برای سال زراعی 1402 تا 1403 ممکن دانست و گفت: محصول استراتژیک گندم اولویت اول وزارت جهاد کشاورزی در پایداری تولید است. سال زراعی 1400-1401 اولین گام رو به جلو بود، زیرا دولت سیزدهم خرید تضمینی گندم از کشاورزان را به میزان 7.5 میلیون تن به ثبت رساند که نسبت به دولت قبل بیش از 70 درصد افزایش داشت.

وی سال زراعی گذشته را دومین جهش در تولید و خرید تضمینی گندم در دولت شهید سید ابراهیم رئیسی اعلام کرد و افزود: در سال زراعی 1401-1402 حجم خرید تضمینی گندم از 7.5 افزایش یافت. میلیون.” به حدود 10.5 میلیون تن رسیده و کشورمان در تولید گندم نان به خودکفایی رسیده است. طی این روند در فصل کشاورزی 1402-1403 تولید به ثبات می رسد و طبق انتظارات نیازی به واردات گندم نخواهیم داشت.

وزیر اسبق جهاد کشاورزی از اقدامات و سیاست هایی چون کشاورزی پیمانی، تامین کودهای شیمیایی و تغذیه متعادل، استفاده از بذر اصلاح شده، عملیات کشاورزی به ویژه مدیریت عوامل زیان آور و اجرای طرح جامع جهش تولید در کشور حمایت کرد. اراضی دیم کشور در کنار تلاش کشاورزان برای کشف دلایل این افزایش تولید و رسیدن به خودکفایی گندم.

کسب درآمد با صادرات گندم در سال جاری

سهراب سهرابی مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی وی درباره میزان تولید این سال (1403 هجری قمری) خاطرنشان کرد: برداشت اولین خوشه طلایی گندم در روزهای 7 و 8 و 9 فروردین 1403 میلادی در استان های کرمسیر از جمله هرمزگان، سیستان، آغاز شد. بلوچستان و جنوب کرمان ادامه خواهد داشت.» تا پایان شهریور.»

وی با اشاره به اینکه بیش از 21 هزار دستگاه کمباین آماده خدمات رسانی به کشاورزان هستند، گفت: کشاورزان از کمباین هایی که معاینه فنی شده و ریزش کمتری دارند استفاده کنند و در شب اقدام به برداشت گندم نکنند.

مجری طرح گندم در وزارت جهاد کشاورزی چندی پیش اعلام کرد: بر اساس آخرین گزارش سامانه شرکت بازرگانی دولتی ایران (سیفا) تا صبح شنبه 24 شهریور 1403، یازده میلیون و 942 هزار تن خریداری شده و گندم از کشاورزان به ارزش 210.4 هزار میلیارد تومان خریداری شده است و میزان تدارکات تضمین شده است که نسبت به مدت مشابه سال زراعی گذشته 1620 میلیون تن رشد داشته باشد نه تنها نیاز به واردات گندم داریم، بلکه می‌توانیم صادرکننده هم باشیم و ارز برای کشور کسب کنیم.»

سهراب سهرابی درباره پرداخت مطالبات گندمکاران نیز خاطرنشان کرد: تاکنون 161 هزار میلیارد تومان از محل وجوه کشاورزانی که گندم خود را به مراکز خرید تضمینی دولتی تحویل داده اند و مابقی پرداخت شده و وجوه آن است. پیگیری های سازمان برنامه و بودجه و وزارت جهاد کشاورزی در این راستا خرید بذر گندم در صنف های اصلاحی، مادری و مصوب بیش از 500 هزار تن بوده و بیش از 97 درصد از برنامه تولید بذر برای سال 1390 بوده است. سال جاری محقق شد.

استانداری های پیشرو در تولید گندم

ده استان برتری که از ضمانت خرید گندم برخوردار هستند به شرح زیر است:

استان های خوزستان با یک میلیون و 623 هزار تن، کردستان با یک میلیون و 167 هزار تن، گلستان با یک میلیون و 110 هزار تن، فارس با 914 هزار تن، کرمانشاه با 825 هزار تن، آذربایجان غربی با 705 هزار و 50 هزار تن و 705 هزار تن و آذربایجان غربی با 705 هزار تن تن، لرستان با 536 هزار تن و خراسان رضوی با 523 هزار تن بیشترین میزان خرید تضمینی گندم را به خود اختصاص داده است.

ده استانداری پیشرو که بیشترین رشد خرید تضمینی گندم را در سال جاری نسبت به سال گذشته داشته اند به شرح زیر است:

گلستان 100%، اصفهان 95%، خراسان شمالی 83%، مرکزی 72%، همدان 72%، چهارمحال و بختیاری 42%، اردبیل 38%، خراسان رضوی 38%، آذربایجان شرقی 38%، خراسان جنوبی 33%، قزوین 34%. زنجان در سال گذشته نسبت به خرید تضمینی 20 درصد رشد داشته است.

مهمترین دلایل افزایش تولید و اطمینان از خرید گندم در سال جاری

– شرایط مناسب برای دما و بارندگی و توزیع خوب در فصل بهار

– زحمت و تلاش کشاورزان

– برنامه ریزی و سازماندهی مدیران، کارشناسان و پژوهشگران در سطوح ملی و منطقه ای

– استفاده متعادل از کودهای شیمیایی با تاکید بر استفاده از کودهای فسفاته و پتاس

– افزایش مصرف بذرهای برچسب دار و تنوع بخشی به ارقام از طریق فعالیت پژوهشکده اصلاح و تهیه نهال و بذر، پژوهشکده باران و شرکت های خصوصی تولید بذر.

– کنترل آفات، بیماری ها و علف های هرز از طریق مدیریت خوب سازمان حفظ نباتات و مدیران حفظ نباتات در استانداری ها.

– توسعه محصولات خودكار با همكاري بسيار خوب سازندگان ماشين آلات خطي و ساير دستگاههاي ردياب، به همت مركز توسعه صنايع خودكار و در حال تحول و رؤساي واحدهاي فناوري اتوماتيك استانداريها.

– توسعه سیستم های آبیاری جدید

– اجرای طرح جهش تولید دیم که برای چهارمین سال اجرا شد و از 5 میلیون و 200 هزار هکتار سال جاری، 3 میلیون و 550 هزار هکتار مربوط به گندم است و محصول گندم بیشترین بهره را از این طرح برد.

– آموزش کشاورز

– ایجاد بیش از 1000 مزرعه تعاونی برای انتخاب ارقام، تغذیه و تراکم گیاه (PVS، PNT و PDT)

– ایجاد 200 مزرعه اصلی و 5000 مزرعه کاری با امکان ایجاد خلاء تولید با همکاری اداره گندم و موسسه آموزش و ترویج کشاورزی.

صدور گواهی برای بیش از 500 هزار تن بذر گندم، جو و برنج

“صمد مبصر” معاون پژوهشی پژوهشکده ثبت و گواهی بذر و نهال کشوروی اخیرا اظهار داشت: در سال زراعی 1402-1403 برای 500 هزار و 139 تن بذر گندم، جو و برنج در کشور برای تولید این میزان بذر، 200 هزار و 974 هکتار زمین برای تکثیر بذر این محصولات اختصاص یافت.

وی گفت: گندم با تولید 452 هزار و 250 تن بیشترین درصد تولید بذر را با 46 هزار و 555 تن و برنج به ترتیب با یک هزار و 329 تن بیشترین تعداد گواهی بذر تولیدی را به خود اختصاص داده اند سال است و بر اساس برنامه های نظارتی و کنترلی در نظر داریم کیفیت عملکرد را در این زمینه گسترش دهیم.

معاون پژوهشی مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کشور گفت: بر اساس شرایط اقلیمی، شرایط تولید و نوع محصول، پژوهشگران این مؤسسه طرح‌های تحقیقاتی گسترده‌ای در کشور دارند که گام‌های مؤثری در جهت افزایش است. کیفیت و سطح باید از طریق نظارت بر اجرای آنها بر تولید حذف شود.

اهمیت گندم در امنیت غذایی کشور

سیدجتبی خیامنکوی معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در دولت سیزدهماردیبهشت 1403 با اشاره به اینکه گندم نقش راهبردی در توانمندسازی کشور در حوزه امنیت غذایی ایفا می کند، گفت: رویدادهای بین المللی طی دو سال گذشته اهمیت امنیت غذایی به ویژه محصول گندم را به عنوان یک ابزار سیاسی تعیین کننده در کشور نشان داده است. عرصه بین المللی.» روابط.”

وی افزود: در سال اول دولت سیزدهم شاهد افزایش کمتر از 3 میلیون تنی در تولید گندم و در سال دوم افزایش 6 میلیون تنی بودیم و امیدواریم امسال 6 میلیون تن افزایش یابد. تکرار خواهد شد.» افزایش نسبت به سال گذشته کل گندم مورد نیاز برای نان، تجارت و صنعت حدود 13.5 میلیون تن است که سال گذشته برای گندم نان از تولیدات داخلی تامین شد و امسال نیز مانند سال گذشته خودکفایی رخ خواهد داد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی دولت سیزدهم افزود: کشور دو میلیون هکتار برای کشت گندم تر و 4 میلیون هکتار برای کشت گندم دیم دارد حدود 3.4 تن در هکتار و برای گندم دیم 1.3 تن در هکتار است. ما می توانیم صادرات هم داشته باشیم.»

ذخایر غنی گندم کشور از نظر ژنتیکی

سیدجتبی خیامنکوی ادامه داد: کشور ما با بیش از 18 هزار نمونه گندم غنی ترین بانک ژن ذخایر ژنتیکی گندم را دارد و مزیت این موضوع این است که می توان ارقام مناسب و مقاوم گندم را در شرایط محیطی و بیماری های مختلف کشت کرد.

وی همچنین به بحث سلامت تولید گندم اشاره کرد و گفت: تولید گندم در ایران از نظر بهداشتی یکی از سالم ترین گندم هاست و در مقایسه با محصولات بسیاری از کشورهای خاورمیانه از شرایط بهتری برخوردار است به طوری که با توجه به وجود عناصر سنگین در آن، سالم و با کیفیت است و به عنوان تامین کننده مواد مغذی جامعه محسوب می شود، البته باید تلاش مستمری برای بهبود کمی و کیفی داشته باشیم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی به برخی فعالیت‌های پژوهشی و اجرایی برای ارتقای بهره‌وری گندم اشاره کرد و ادامه داد: سیستم‌های آبیاری قطره‌ای مناسب برای گندم، دستگاه‌ها و روش‌های کشاورزی، ارقام مؤثر برای مناطق مختلف، سیستم‌های حفاظتی و زهکشی خاک، مطالعات تناسب اراضی، گروه‌بندی محصولات زراعی الگویی از مدیریت تغذیه گندم به منظور ارتقای کمیت محصول گندم و غیره از جمله مواردی است که موسسات تحقیقاتی سعی کرده اند در بهبود عملکرد گندم موثر باشند.

الخیامنکوی خاطرنشان کرد: مهمترین راهبرد برای دستیابی به امنیت پایدار در تولید گندم، تمرکز بر اصلاح محصول، اصلاح و استفاده از ارقام مناسب، زمان کاشت مناسب، کود و تغذیه مناسب، مدیریت بهینه آفات و بیماری ها و غیره است. . . از سوی دیگر نباید از سیستم تامین بذر گندم و تلاش های انجام شده برای استفاده از گواهی بذر غافل بود. همچنین استفاده از سیستم مدیریت صحیح، ماشین آلات و ابزار مناسب به ویژه دروگرها و دروگرها و تلاش برای کاهش ریزش و هدر رفتن در هنگام برداشت است.

با توجه به مطالب فوق، تامین گندم به عنوان ماده غذایی اصلی ایرانیان در زمینه امنیت غذایی کشور بسیار حائز اهمیت است. بنابراین با اقدامات موثر دولت سیزدهم شاهد خودکفایی در تولید این نعمت الهی هستیم و مسیر توسعه برای صادرات آن نیز فراهم است. اما این مسیر موفقیت آمیز تنها با استفاده از تکنیک های دانش بنیان، آموزش و نظارت همه مسئولان کشور برای دستیابی به امنیت غذایی پایدار برای ایران اسلامی ادامه خواهد یافت.

انتهای پیام/