مهمترین عامل محدودکننده مصرف آب در گلخانه میزان شوری یا EC آب میباشد. این روش حساسیت بالایی داشته و نیاز به کار پیوسته دارد.کشت هیدروپونیک در ورمی کولیتبه دلیل پتانسیل ماتریک منفی، آب را در اطراف ریشه گیاه نگه خواهد داشت.بستر کشت پشم سنگ، از یک نوع سنگ آتشفشانی به نام بازالت به دست می آید که غنی از مواد معدنی است. این گازها به این دلیل گازهای گلخانهای نامیده میشوند که فضای گلخانهها را در اطراف زمین ایجاد میکنند. در کشت خاکی زعفران فقط کافی است یک مرتبه زمین را کشت کرده و تا حدود هفت سال بعد از آن محصول برداشت کنیم. آفت های زیستی ازقبیل باکتری ها، قارچ ها، کرم ها، و جوندگان گیاهخوار و بلایای طبیعی غیرزیستی چون خشکسالی، طوفان، بیابان زایی، سیل، زمین لرزه، آتشفشان، بارندگی های بی هنگام، سرما و گرمای بی موقع و شدید و گرمایش زمین از مشکلاتی است که انسان پیوسته برای غلبه بر آن ها کوشیده است.
همانگونه که گفته شد، حدود 100 شرکت دانش بینان در حوزه کشاورزی هوشمند فعالیت دارند. با توجه به اینکه زعفران در گروه گیاهان گرمسیری قرار می گیرد، آبوهوای مناسب جهت پرورش آن، مناطقی است که تابستانی گرم و خشک دارند و آبوهوای آنها در زمستان و پاییز، معتدل و ملایم باشد. مسئلهای که همه کشاورزان قادر به انجام آن نیستند. برنج به آب و هوای معتدل و مرطوب نیاز دارد. در فصل مذکور، قیمتهای جهانی گندم و برنج به ترتیب 6 و 3 درصد افزایش یافتند اما قیمتهای ذرت 4 درصد کاهش یافت. با توجه به این که انتظار می رود تقاضای جهانی برای مواد غذایی در آینده افزایش داشته باشد، می توان پیش بینی کرد که استفاده از منابع موجود در گلخانه ها در تمام کشورهای جهان، بهترین راه حل برای تامین این نیاز بازار باشد. ۳۵ محصول کشاورزی ایران جزو رتبههای یک تا ۱۰ جدول جهانی این محصولات است و این آمار نشان میدهد که میتوان بر روی صادرات این محصولات تمرکز بیشتری داشت. در ایران نیز اگرچه بیش از نیم قرن از حضور کشت گلخانه ای می گذرد، اما با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد کشور، توسعه کشت گلخانه ای در جهت ارتقا و امنیت غذایی و تولید محصولات راهبردی کشاورزی و همچنین، کاهش یا قطع وابستگی بسیاری از محصولات کشاورزی به خارج از کشور توسعه گلخانه ها اهمیتی دوچندان می یابد.
این کشور که حدود 40 بار کوچکتر از ایران و معادل وسعت دو استان شمالی کشورمان گیلان و مازندران است، با گسترش صنعت کشاورزی خود، سالانه بیش از 90 میلیارد یورو صادرات محصولات کشاورزی داشته که رقمی بسیار بیشتر از صادرات نفتی ایران و بعضی کشورهای حاشیه خلیجفارس است (هلند رتبه صدوهجدهمین را در رتبهبندی سطح زیرکشت داراست ولی دومین صادرکننده محصولات کشاورزی است). وزیر کشاورزی برزیل با استناد به آمار سازمان خواربار جهانی (فائو) تاکید کرد: تا سال ۲۰۵۰ درخواست برای مواد غذایی تا ۶۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد و کشورهای ارائه کننده مواد غذایی باید در این زمینه پیشرفت کنند و به روشهای جدید برای کشت و برداشت در این حوزه دست یابند. نشستی که در آن استاندار یزد بر استفاده از رایزنهای بازرگانی برای صادرات محصولات گلخانهای کرد و گفت باید پیگیریهای لازم برای جذب یارانه صادرات این محصولات صورت گیرد تا بتوانیم در بازارهای جهانی حضور فعالی داشته باشیم. احمد از کار در گلخانه ابراز خرسندی میکند و میگوید: این نوع کشت، بهترین راهکار برای تولید محصولات کشاورزی است چراکه با کمترین میزان آب میتوان بیشترین بهره وری را در تولید محصول داشت. پژوهش خبری صداوسیما: تولید محصولات گلخانه ای امروزه به یکی از سودآورترین بخش های تولیدی بخش کشاورزی و همچنین یک راهبرد تولیدمحور برای بسیاری از کشورها تبدیل شده است؛ چراکه کشت گلخانه ای علاوه بر افزایش تولید باکیفیت در جهت تأمین امنیت غذایی محصولات استراتژیک، راهکاری مناسب برای مقابله با خشکسالی و استفاده بهینه از منابع آب و خاک به شمار می رود.
مسئلهای که اگر محقق شود، میتوان به آیندهای روشن برای گلخانه داران یزدی امیدوار بود. اگر تسهیلات لازم داده شود و برای فروش و بازاریابی محصول، بهره برداران گلخانهای دغدغهای نداشته نداشته باشند، میتوان به روزهای خوش امیدوار بود تا تولید محصولات گلخانهای بعنوان محصول اصلی و استراتژیک در سبد بخش کشاورزی استان جای گیرد. کل سطح زیرکشت اراضی زراعی، باغی و آیش شهرستان نیشابور، در حدود ۱۳۵ هزار هکتار است که از این مقدار ۱۰۲ هزار هکتار آن به کشت محصولات زراعی عمدهای مانند سیبزمینی، پیاز، گوجه فرنگی، انواع سبزی و گیاهان علوفهای نظیر یونجه، شبدر، ذرت و محصولات دیگری همچون زیره، هندوانه، خاکشیر و به طور کلی ۴۲ محصول اختصاص یافتهاست. اکبر شیخ علیشاهی به میزان تولید محصولات گلخانهای اشاره میکند و میافزاید: با تولید سالانه ۶۰۰ هزار تن محصولات گلخانه ای، استان یزد در رتبه دوم جای گرفته که عمدهترین محصولات شامل گوجه فرنگی و خیارسبز است.
فرجیآزاد اظهار کرد: با اینکه اراضی کشاورزی طی سالهای اخیر افزایش نداشته ولی بهرهوری تولید محصولات رشد داشته و به همین میزان فکری به بازار فروش نداشتهایم که نتیجه آن دپوی محصولات و یا فروش به قیمت پایینتر به دلال میشود. میزان برداشت گوجه فرنگی گلخانه ای در هر متر مربع 63 کیلوگرم یا 21 کیلوگرم در هر بوته میباشد. سیدابوالفضل وکیلی به ارزآوری خوب محصولات گلخانهای اشاره میکند و میافزاید: خیارسبز، گوجه فرهنگی، فلفل دلمهای سبز و بادمجان از محصولات صادراتی استان یزد به خارج از کشور است. نبود واحدهای بستهبندی و صنایع تبدیلی یکی از مشکلات تولیدکنندگان محصولات گلخانهای در استان مرکزی است. هزار تحصیل کرده رشته کشاورزی مدیریت ۹۳۰۰ هکتار گلخانه را در استان اصفهان برعهده دارند. گلخانهها انواع مختلفی دارند که ارزانترین آن گلخانه چوبی است؛ گرچه عمر این گلخانه نسبت به بقیه کمتر است و هر سهچهار سال یک بار باید تعویض شود. بررسیهای انجام شده ازسوی خبرنگاران همشهری نشان میدهد در سالهای اخیر حرکت درمسیر توسعه کشت محصولات گلخانهای در بسیاری از استانهای کشور شتاب قابلتوجهی به خود گرفتهاست؛ موضوعی که چشمانداز امیدبخشی را برای این حوزه ترسیم میکند.
با توجه به منبع آبی اصفهان از گیاهانی استفاده شود که نسبت به شوری مقاومت داشته باشند به علاوه آمایش سرزمینی که قرار بر انجامش بود انجام گیرد و مشخص شود چه استانی چه کشتی را انجام دهد و از کدام کشت صرف نظر کند. علاوه بر این، در صورت استفاده از کشاورزی هوشمند، اطلاعات پیچیده ای برای دستیابی به نتایج بهتر مورد نیاز است. میرمیران عضو هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی استان هم با اشاره به افزایش ۷۰ تا ۸۰ درصدی بهره وری در گلخانهها افزود: تدوین طرحهای حمایتی کشاورزان را برای تحول و ایجاد هرچه بیشتر، رویآوری به روشهای نوین امروزی و توسعه فضای گلخانهها تشویق و ترغیب کند. او میگوید: سازمان جهاد کشاورزی استان یزد، برنامه توسعه گلخانهها را در دستور کار دارد بطوریکه طبق برنامه ریزی تا سال ۱۴۰۴، سالانه ۱۵۰ هکتار به سطح گلخانههای این استان افزوده میشود. گزارش مذکور به سه مشکل قانونی پیش روی توسعه بخش کشاورزی ایران اشاره میکند.
به گزارش ایسنا، هر کشوری در بحث واردات محصولات تولیدی بهوِیژه در حوزه موادغذایی و کشاورزی دارای یکسری استانداردها است، اگر پس از ورود محصول و انجام آزمایشهای اولیه مشخص شود آن محصول طبق استانداردها و قوانین آن کشور نیست، این محصول به کشور مبدا برگشت داده خواهد شد. افزایش تولید در سطح نیز از دیگر مزایای کشت گلخانهای است بطوریکه اگر در یک سطح مشخص ۳۰ تا ۳۵ تن محصول تولید شود با انتقال به فضای گلخانه در همان سطح در دو دوره کشت بیش از ۵۰۰ تن محصول تولید خواهد شد. وی با بیان این که شورای سیاستگذاری باید راهبردهای اصلی کشاورزی استان را مشخص کند و خروجی این جلسه برای کشاورزی استان مثمر ثمر باشد، افزود: همه متولیان بخش کشاورزی باید در کنار هم قرار گیرند تا مشکلات کشاورزی استان حل شود. محمد امین ۳۰ ساله هم به همراه دوستانش گلخانهای ۵۵ هکتاری راه اندازی کرده و از دانش روز برای افزایش تولید محصولات بهره برده است. حال که به دلیل شرایط اقلیمی و کمبود منابع آبی، چند سالی است کشاورزان یزدی، کشت گلخانهای را به کشتهای باغی و زراعی شان ترجیح داده اند، چه خوب است با روی آوردن به محصولات مشتری پسندی چون؛ توت فرنگی، آلوئه ورا، به لیمو، گیاه لوفا، فلفل سبز، بامبو و زعفران بتوانند هم بازارهای بیشتری را در کشورهای مختلف از آن خود کنند و هم به اشتغال پایدار در بخش کشاورزی یاری رسانند.
البته ادارهکل جهاد کشاورزی استان کرمان اعلام کرده تسهیلاتی با کارمزد مناسب را در اختیار بهرهبرداران قرار سایت agriculture-na دادهاست. نزدیک به ۳۰ درصد از محصولات گلخانهای استان کرمان بهصورت کشت «هیدروپونیک» است. بسته بندی محصولات، از دیگر مشکلات پیش روی صادرات محصولات گلخانهای کشاورزان یزدی است. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان یزد با بیان اینکه محدودیت منابع آبی باعث شده تا کشاورزان یزدی کشتهای فضای باز را به گلخانهها تبدیل کنند میگوید: هم اکنون ۳ تا ۵ درصد آب کشاورزی استان در گلخانهها استفاده میشود و این در حالیست که بهره وری آن ۱۵ برابر محصولات کشاورزی دیگر است.
کشاورزی مدرن در کاهش میزان مصرف منابع طبیعی مانند آب و خاک، انرژی و… علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب و تولید محصول بیشتر، سلامت محصول تولیدی گلخانهها و اشتغالزایی نیز از دیگر مزایای توسعه کشت گلخانهای است. با این اوصاف کشت مزرعه ای زعفران با سیستم جدید علاوه بر اینکه میزان مصرف آب را به یک ششم سیستم های مرسوم کاهش میدهد در مقایسه ا عملکرد کش گلخانه ای حداقل تا ۵۰% شرایط بهتری را دارا خواهد بود. او با اشاره به اینکه تولید کنندگان، قدرت رقابت با واسطهها را ندارند و مجبورند محصولات خود را پایینتر از قیمت بازار به آنها بفروشند، میافزاید: با این شرایط نه محصول گلخانهای به نام یزدیها در بازار خارجی به فروش میرسد و نه سود حاصل از صادرات، عایدمان میشود. زعفران هم در همان اولین سال کشت به بار می نشیند و در سالهای بعد چند برابر محصول اولیه را تولید می کند از همین رو جزو محصولات گیاهی زود بازده به شمار می آید. در وضعیت وخیم اقتصادی در ایران، کسی پیدا نمی شود که محصول را بر اساس قیمتی که برای کشاورزان سودی داشته باشد از آنها خریداری کند. معاون برنامهریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه؛ رهآورد سفر رییس جمهور و هیات دولت به استان در ماه گذشته را تخصیص سه هزار میلیارد تومان به پروژههای بخش کشاورزی اعلام کرد و گفت: اکنون این اعتبار به استان ابلاغ شده است.
کشورهای در حال توسعه برای ایفای نقش رقابتآمیز، باید مزیتها و بهرهوری محصولات کشاورزی خود را از طریق اعمال تغییرات لازم در الگوهای مناسب کشت، بهبود فناوریهای تولید، ارتقای کانالهای بازاریابی و دیگر راهکارهای تکمیلی افزایش دهند تا از منافع واقعی ناشی از آزادسازی تجاری بهرهمند شوند. به گفته کشاورز، منافع ملی ایران حکم میکند که کشاورزی در کشور توسعه نیابد. 5. ایجاد توازن در بازار کار و سرمایه: بخش کشاورزی میتواند از طریق انتقال مازاد نیروی کار و سرمایه به توسعه سایر بخشها کمک نماید. از این مقدار ۲۱۱هکتار مربوط به طرح سایبان باغها و ۴۶۶هکتار نیز مربوط به گلخانههای مدرن بودهاست.
دراین میان باید اشاره کرد که کشاورزان خراسانجنوبی از کشت گلخانهای استقبال خوبی کردهاند، چراکه با این روش کمتر با مشکل کمبود آب مواجه خواهند بود. ازسوی دیگر گلخانهداران استان کمبود نقدینگی، بالابودن نرخ تسهیلات، سختگیری بانکها برای ارائه تسهیلات، افزایش قیمت سازههای گلخانهای و مدتدار بودن برگشت سرمایه و نبود حمایت کافی را از مهمترین مشکلات خود عنوان میکنند. بخش کشاورزی بزرگ ترین بخش در اقتصاد کشورهای درحال توسعه بوده و می تواند به شیوه های گوناگون مانند عرضه نیروی کار و سرمایه، تأمین مواد خام و غذای ارزان، بازار برای کالاهای تولیدی در بخش صنعت و تأمین ارز خارجی، به توسعه اقتصادی کمک کند. همچنین گفته میشود یکی از بزرگترین مجتمعهای گلخانهای کشور با هزارو ۶۰۰ هکتار وسعت، در شهرستان پارسآباد درحال ساخت و پیشبینی میشود امسال به بهرهبرداری برسد و اردبیل را به قطب کشت گلخانهای کشور تبدیل کند. تاکنون مجوز راهاندازی ۷۰واحد گلخانهای در استان اردبیل صادر شدهاست و درطول ۴ سال گذشته میزان توسعه مجتمعهای گلخانهای از ۱۵هکتار گلخانه فعال در سال ۱۳۹۶ به بیشاز ۱۱۵هکتار در سالجاری رسیده و این موضوع سبب شدهاست استان اردبیل در زمینه ساخت گلخانه، جایگاه خوبی درسطح کشور داشته باشد. همچنین مجوز ایجاد حدود ۱۳شهرک گلخانهای در بخش دولتی و خصوصی دراستان صادر شدهاست که یکی از آنها به نام شهرک گلخانهای «چوپانآباد» درحال ساخت است.
براین اساس ۲ مجتمع گلخانهای ۲۰ و ۱۷ هکتاری کشت هیدرو پونیک محصولات سبزی و صیفی در شهرستانهای ارزوئیه و نرماشیر درحال فعالیت هستند. کیفیت محصولات حفظ میشود. در آلمریای اسپانیا دمای هوا در تابستان برای رشد متوازن محصول و دستیابی به کیفیت مناسب محصول گوجه فرنگی بسیار زیاد است، بنابراین گلخانهها در تابستان خالی ماندهاند و گوجه فرنگی در ماههای گرم سال در گلخانه تولید نمیشود. زارعی افزود: شهرک گلخانه ای امان آباد با فعالیت 100 گلخانه دار یکی از بزرگترین شهرک های گلخانه ای کشور است و گلخانه داران با صادرات مستقیم دو محصول گوجه و فلفل دلمه ، کار خویش را رونق بخشیده اند وی ارزش صادراتی سالانه این دو محصول را 10 میلیون دلار دانست و گفت : 70 درصد محصولات این گلخانه های کیفت صادراتی دارند .
به باور ایشان تعریف ما از امنیت غذایی در کنار داشتن امنیتهای دیگر معنا پیدا میکند که اگر امنیت سیاسی و اقتصادی نداشته باشیم در کنار آن امنیت غذایی هم نخواهیم داشت. تقریباً همه کسانی که با اصطلاح گازهای گلخانهای آشنا هستند، دیاکسید کربن را به عنوان معرف این گروه از گازها میشناسند البته این دیدگاه نادرست هم نیست، اما دیاکسید کربن تنها یکی از گازهای گلخانهای است که انسان تولید میکند. در حقیقت؛ دیدگاه کمیت محور نسبت به غذا در سبک آشپزی مدرن هلندیها هم بازتاب یافته و غذاهای هلندی با غذاهای دیگر کشورهای اروپایی که پر از طعمهای دلچسب هستند قابل مقایسه نیستند.
در نتیه با کشت این گیاهان در شرایط دیم هم در مصرف آب صرفه جویی می شود و هم مقدار متابولیت بیشتری به دست می آید که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می باشد. کشاورزی کشور در سال جاری تنها بخش مثبت بود و توانست رشد اقتصادی کل کشور را از منفی شدن نجات دهد. استان البرز برنامههای متنوعی برای برونرفت از بحران خالی شدن سفرههای آب زیر زمینی دارد که یکی از آنها، توسعه کشت محصولات گلخانهای است. اسماعیل زاده مرجوع شدن محصولات کشاورزی کشور را از یک سو مفید و مطلوب ارزیابی کرد و در این باره گفت: برگشت محصولات تلنگری به جهاد کشاورزی و کشاورزان است که بدانند چه اتفاقی در حال وقوع است، اینکه چه میزان سم و کود باید برای تولید محصولات کشاورزی در نظر گرفته شود.
در بین مناطق استان یزد، اشکذر بیشترین سطح زیرکشت گلخانهها را به خود اختصاص داده است بگونهای که با تولید ۱۵۰ هزار تن انواع محصولات صیفی، سبزی و گیاهان زینتی در سطحی معادل ۵۳۰ هکتار، سرآمد است. برای بررسی بیشتر موضوع صادرات محصولات گلخانهای به سراغ مدیرعامل شرکت تعاونی گلخانه داران استان یزد میروم. همشهری در پرونده ویژهای علاوه بر نگاهی آماری به سطح زیرکشت محصولات گلخانهای دراستانهای مختلف کشور، به بررسی سیاستگذاریهای انجام شده دراین حوزه، میزان استقبال کشاورزان از کشت گلخانهای و مهمترین مشکلات موجود دراین بخش پرداخته است که در ادامه میخوانید. اهمیت کشت گلخانهای علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار و تضمین شده در کاهش آب مصرفی در این نوع کشت است. خبرگزاری صداوسیما مرکز خوزستان،سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با بیان اینکه پارسال کشت گلخانه به میزان ۱۲۳ هکتار در استان افزایش و میزان تولید محصولات آن نسبت به سال قبل بالغ بر ۷۰ درصد رشد داشته است، افزود: از ۶۹۸ هکتار کشت گلخانهای در استان در سال ۱۳۹۸، ۷۶ هزار و ۵۰۰ تن انواع محصولات این نوع کشت، ۱۱ هزار تن قارچ خوراکی و بیش از ۱۲۸ میلیون شاخه گل بریده و گلدان گیاهان زینتی تولید شد. برای تولید ارگانیک، محصولات زراعی تولید شده باید توسط یک سازمان مجاز تأیید شوند، این سازمان انواع موادی را که کشاورزان در زمان کشت و پرورش محصول مجاز به استفاده از آنها هستند مشخص میکند.