جمهوری آذربایجان به عنوان یکی از کشورهای مهم قفقاز دارای روابط تجاری و ترانزیتی مهمی با ایران است که صادرات خدمات فنی و مهندسی از ایران به این کشور را تسهیل کرده است به طوری که «خادورین» و «قیز قالاسی» سدها از جمله دستاوردهای مهندسی ایران در این کشور به شمار می روند که راه توسعه صادرات خدمات فنی نیز از طریق بازسازی مناطق جنگی، سوآپ گاز و میادین نفتی در این کشور مهیا است که نیازمند تقویت دیپلماسی اقتصادی دولت چهاردهم است. .
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا).، “جمهوری آذربایجان” بزرگترین کشور قفقاز در قفقاز جنوبی قرار دارد که در شرق اروپا و غرب آسیا واقع شده و با دریای خزر همسایه است. پایتخت این کشور و بزرگترین شهر آن باکو و زبان رسمی آن آذربایجانی است. این سرزمین تا حدود دویست سال پیش بخشی از خاک ایران بود، اما در جریان جنگ های ایران و روسیه از بین رفت قراردادهای گلستان و ترکمانجای. به روسیه بپیوندید. اتحاد جماهیر شوروی آذربایجان در سال 1991 از اتحاد جماهیر شوروی جدا شد و شکل کنونی آن شد.
توسعه کریدور ریلی ایران و آذربایجان
شاهین مصطفی اف معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان با مهرداد بذرباش وزیر اسبق راه و شهرسازی ایران وی در 6 اکتبر 2023 ملاقات کرد. گفتگوی مصطفی اف و پازارباش بر موضوعات مهم به ویژه در زمینه حمل و نقل، ارتباطات، انرژی و منابع آبی مشترک بین جمهوری آذربایجان و ایران متمرکز بود.
در این نشست طرفین با ابلاغ بخشنامه هایی به نمایندگی های خود، تکمیل سریع پروژه احداث ایستگاه شارژ آستارا را تایید کردند. آنها همچنین تاکید کردند که این ایستگاه از اهمیت راهبردی در تسهیل تجارت و ارتباطات منطقه ای برخوردار است. در این گفتگو، اهمیت تسریع در پیشرفت پروژه های در دست اجرا گنجانده شده است نیروگاه برق آبی خدارین، قیز کلاسی و اردوباد-مرزاد تایید کردند. این پروژه ها به افزایش تولید انرژی و مدیریت منابع در منطقه کمک می کند.
این گفتگو با امضای چند سند به پایان رسید. یکی از این اسناد، تعهد به ساخت راهآهن و پلهای راهآهن جدید بود که از طریق خاک ایران، پیوندی حیاتی بین منطقه اقتصادی زنگزور شرقی و جمهوری خودمختار آذربایجان نخجوان ایجاد میکند. این امر منادی توسعه و تقویت همکاری های اقتصادی و تجاری ایران و جمهوری آذربایجان است. همچنین در این جلسه ساخت پل خودرویی و گذرگاه عابر پیاده نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت «رود ارس» در ایستگاه مرزی آگبند قلعه موافقت شد. انتظار میرود این پروژههای زیرساختی ترافیک فرامرزی را تسهیل کرده و ارتباطات و همکاری بین دو کشور را افزایش دهد.
سد قیز قلاسی شاهکار مهندسین ایرانی به عنوان بزرگترین پروژه مشترک آبی دو کشور است
یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با ذکر آن سد قزقلیسی به عنوان مهمترین پروژه مرزی شمال غرب کشور با حضور آیت الله رئیسی رئیس جمهور سابق کشورمان و الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان افتتاح شد.وی تصریح کرد: این طرح شامل توسعه سد خداورین در 196 کیلومتری زیر سد ارس به حجم 1.6 میلیارد مترمکعب، افتتاح سد بین المللی قزقلاسی و در نهایت بهره برداری از کانال و شبکه بیاب به منظور آبیاری اراضی کشاورزی است. مساحتی بالغ بر 74 هزار هکتار (12 هکتار (سهم آذربایجان شرقی و 62 هکتار) یک هزار هکتار سهم استانداری اردبیل است که با دانش و ظرفیت فنی و مهندسی بومی کاملاً بازطراحی و اجرا شد.
وی تصریح کرد: احداث و بهره برداری از این پروژه علاوه بر تامین آب اراضی شبکه پایین دست و رونق کشاورزی، زمینه توسعه اقتصادی منطقه و همچنین افزایش کیفیت محصولات کشاورزی را فراهم می کند. و توسعه گردشگری اجرای این طرح منجر به استفاده بهینه از منابع آب و خاک، اجرای حقوق مرزی و تبدیل روش های سنتی کشاورزی به روش های مدرن و صنعتی و همچنین ساماندهی عشایر با افزایش خانوارها می شود. درآمد، ایجاد اشتغال 40 هزار نفر، جلوگیری از مهاجرت و توسعه صنایع کمکی تغییر خواهد کرد.
مدیرکل آب منطقه ای آذربایجان شرقی با اشاره به پیچیدگی فنی و اجرای تجهیزات هیدرومکانیکی این پروژه خاطرنشان کرد: سد قیز قلاسی در 220 کیلومتری شمال شرق شهر تبریز و 12 کیلومتری زیر سد مخزنی خداآفرین بر روی رودخانه ارس قرار دارد. و نزدیک به مرز جمهوری اسلامی ایران، برای بهره برداری مشترک ایجاد شده است.
طرح اولیه سد قیز قلاسی در سال 1384 توسط جمهوری آذربایجان پیشنهاد شد و بررسی، اصلاح و اجرای کامل سد توسط مهندسان ایرانی انجام شد. طرحی بزرگ و پیچیده که نشان از قدرت، توانایی و تجربه متخصصان کشورمان در ساخت سد دارد.
این سد یک سد خاکی با هسته روسی به طول تاج 834 متر و ارتفاع 37 متر و دو واحد نیروگاهی با ظرفیت 240 مگاوات و ظرفیت برداشت سالانه 270 گیگاوات ساعت در دو طرف می باشد. طراحی این سد بر اساس سیل 10000 ساله معادل 3440 مترمکعب بر ثانیه است که از طریق کانال های زهکشی زیرین و سیلاب دروازه شعاعی در طرفین در نظر گرفته شده است.
سوآپ دوگانه گاز از ترکمنستان به آذربایجان از طریق ایران
قرارداد تبادل گاز سه جانبه بین ترکمنستان، ایران و جمهوری آذربایجان در دسامبر 1400 در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در ترکمنستان امضا شد. بر اساس این تفاهم نامه، دو طرف توافق کردند حجم گاز انتقالی سالانه ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق خطوط ایران را دو برابر کنند. این قرارداد به صورت حجمی است و ایران بخشی از گاز حمل و نقل را به عنوان کارمزد سوآپ می گیرد.
جواد اوجی وزیر سابق نفت وی درباره جزئیات این قرارداد توضیح داد: بر اساس این قرارداد سه جانبه، ایران تقریباً 1.5 تا 2 میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان در منطقه سرخیس تهیه و از ژانویه 2015 به جمهوری آذربایجان خواهد رساند. روابط ایران با ترکمنستان به حالت تعلیق درآمده است، اما با امضای این قرارداد، گامی رو به جلو در روابط دو کشور در زمینه انرژی برداشته شده است. استان های گلستان و سمنان.
در این بورس گاز، مهندسان ایرانی در انتقال گاز با شرایط استاندارد مربوطه نقش فعالی دارند به طوری که عملکرد آنها موجب افزایش بهره وری و مزیت نسبی کشورهای ترکمنستان و جمهوری آذربایجان شده و با عبور از مرزهای ما، مبادله گاز را متوقف می کنند. ملت این رویه مهندسی که بر اساس آن گاز به شمال غرب کشور حمل و به 5 استانداری همزمان با صادرات آن توزیع می شود، دستاورد فنی کشورمان در انعقاد و تمدید این قرارداد محسوب می شود.
نقش مهندسی ایرانی در میدان نفتی شاه دنیز جمهوری آذربایجان
گروه مهندسی و ساختمان صنایع نفت اولین شرکت خصوصی ایرانی در حوزه نفت و گاز بود که توانست در یک کنسرسیوم بین المللی شرکت کند. در میدان گازی شاه دنیزگروه مهندسی و ساختمان صنایع نفت با شرکت ملی نفت جمهوری آذربایجان با 10 درصد سهام این پروژه قرارداد امضا کرد. پروژه ای که در آن 6 شریک دیگر از 6 قاره مختلف همکاری داشتند. این شرکت پس از شروع فاز تولید، سهام خود را به شرکت بین المللی نفت ایران (NIOC) واگذار کرد.
عملیات لرزه ای سه بعدی، بازسازی سکوی نیمه شناور، حفاری (تولید و ارزیابی چاه)، ساخت سکو، خطوط لوله بالادست و زیر دریا، تولید، استخراج و ساخت تاسیسات دریایی و خشکی از جمله کارهای فنی شرکت های کشورهای مختلف از جمله مهندسان ایرانی است. در این پروژه بین المللی، دستاورد آن تولید سالانه 10 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی و استخراج 50 هزار بشکه میعانات گازی پایدار در روز است.
امکان بازسازی مناطق جنگی آذربایجان توسط مهندسان ایرانی
محسن بکایین سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان وی گفت: موضوع بازسازی مناطق آزاد شده جمهوری آذربایجان یکی از موضوعات مهمی است که امروز بین ایران و جمهوری آذربایجان مطرح است. پس از چند ماه جنگ آذربایجان و ارمنستان و در نهایت توافق آتش بس در مسکو و بازگشت هفت شهر آذربایجانی که ارمنستان اشغال کرده بود به سرزمین آذربایجان، فرصت مناسبی برای جمهوری اسلامی ایران فراهم شد تا خود را برای بازسازی و حضور در خاک آذربایجان آماده کند. هفت شهری که در طول جنگ کاملا ویران و خالی از سکنه شدند.
وی افزود: چهار شهر از این هفت شهر در مجاورت ایران و در آن سوی رود ارس قرار دارند، بنابراین می توان از آستارا، بلی سوار و پارس آباد به جمهوری آذربایجان رفت و اقدامات بازسازی را انجام داد سه شهر دیگر هم کمی دورتر هستند که در ایران نیز امکان بازسازی وجود دارد به دلیل مجاورت، همسایگی، قیمت مناسب و وجود امنیت، نقش مهمی در بازسازی این شهرها دارد.
سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان گفت: این اقدام ایران می تواند به اشکال مختلف صورت گیرد که یکی از آنها در چارچوب همکاری های دوجانبه بین دو کشور است که در آن مقرر شد دولت آذربایجان برنامه خود را اعلام کند. برای بازسازی مناطق آزاد شده و درخواست از کشورهای دوست برای شروع فعالیتهای مربوطه، انتظار میرود که طرف ایرانی در حال حاضر برنامههای اصلی خود را به آذربایجان اعلام کند ، و هیئت هایی از ایران در زمینه شناخت منطقه به این سرزمین ها سفر کرده اند.
کشاورزی خارج از مرزهای سرزمینی ایران در جمهوری آذربایجان
اکبر فتحی رئیس سابق سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی وی گفت: حل مشکل کم بودن زمین های کشاورزی و غیراقتصادی بودن واحدهای تولیدی کشاورزی در گرو کشاورزی خارج از مرزهای منطقه است که می تواند باعث کاهش هزینه های تولید و تسهیل در ارائه خدمات فنی و مهندسی شود توانایی تولید محصولات کشاورزی را دارند، اما دانش و ابزار لازم برای تولید را ندارند که با شناسایی توانایی این کشورها برای تولید محصولات مورد نیازشان، می توان این کار را انجام داد.
وی افزود: سالانه به طور متوسط حدود 14 میلیون تن نهاده های دامی به کشور وارد می شود که اگر بتوان این نیاز را از طریق کشورهای همسایه و در قالب کشاورزی فراسرزمینی تامین کرد، مقرون به صرفه تر از خارج از کشور خواهد بود. . دیدگاه اقتصادی. در حال حاضر با آذربایجان و گرجستان تفاهم نهایی صورت گرفته و زمین های تعیین شده برای تولید اجاره داده شده است. اقدامات لازم به سرمایه گذاران تمهیداتی خواهد داد.
بر اساس مطالب فوق مهندسان ایرانی در سالهای اخیر در جمهوری آذربایجان موفق به اجرای پروژه های فنی و مهندسی و درآمدزایی برای کشورمان شده اند. قراردادهایی برای پروژه های مختلف تبادل نفت، برق و گاز نیز بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان منعقد شد که توسط مهندسان ایرانی طراحی و اجرا شد. با این حال انتظار می رود از فرصت های موجود در این کشور در حوزه کریدورها بیش از پیش بهره برداری شود.
انتهای پیام/
https://www.isna.ir/news/1403081410646/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82-%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%AA%D8%AC%D9%84%DB%8C-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86