آبیاری محصولات کشاورزی با فاضلاب تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان است

به گزارش مجله خبری کشاورزی، کشاورزی یکی از ارکان اصلی تامین غذای انسان است، اما در سال های اخیر استفاده از پساب های شهری و صنعتی به عنوان منبع آبی برای آبیاری محصولات کشاورزی به یک دغدغه جدی تبدیل شده است.

فاضلاب به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی می تواند به رشد بهتر گیاهان کمک کند، اما در عین حال حاوی ترکیبات شیمیایی و میکروارگانیسم هایی است که می تواند سلامت انسان و محیط زیست را تهدید کند.

مطالعات اخیر دانشمندان نشان داده است که استفاده مکرر از پساب برای آبیاری مزارع می تواند منجر به تجمع مواد سمی در خاک و محصولات کشاورزی شود و پیامدهای جدی برای سلامت انسان و محیط زیست داشته باشد.

بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، ۵۵ هزار نفر بر اثر انواع سرطان جان خود را از دست می دهند. نیمی از موارد سرطان را می توان با اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم و ورزش منظم پیشگیری کرد.

آبیاری مزارع با فاضلاب به طور فزاینده ای رایج می شود، به ویژه در کشورهایی که با کمبود آب مواجه هستند.

در شهرستان کنجور در شرق استان کرمانشاه که سال هاست با خشکسالی شدید و کاهش ذخایر آب زیرزمینی مواجه است، برخی از کشاورزان جنوب این شهر زمین های کشاورزی خود را با فاضلاب تصفیه نشده آبیاری می کنند. از نظر مردم و کارشناسان بهداشت این یک گناه نابخشودنی و خلاف قانون است.

خطرات ناشی از استفاده از فاضلاب در کشاورزی

اپیدمیولوژیست مرکز بهداشت کنگاور در این خصوص به خبرنگار گفت: ایرینا وی بیان کرد: فاضلاب حاوی باکتری ها، ویروس ها و انگل های بیماری زا است که به راحتی به محصولات کشاورزی منتقل می شود و مصرف این محصولات نیز منجر به بیماری های عفونی و مسمومیت های غذایی می شود.

طاهره الخزاعی وی با بیان اینکه فاضلاب معمولاً حاوی مواد شیمیایی سمی مانند فلزات سنگین (مانند سرب، کادمیوم و جیوه) است، تصریح کرد: تجمع این مواد در خاک و سپس در گیاهان می تواند خطرات جدی برای سلامت انسان به همراه داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه برخی از ترکیبات موجود در فاضلاب به ویژه مواد شیمیایی صنعتی می تواند خاصیت سرطان زایی داشته باشد، خاطرنشان کرد: مصرف محصولات آلوده خطر ابتلا به انواع سرطان را افزایش می دهد.

وی گفت: با شروع کشت غیرمجاز در این منطقه، پیگیری های خود را از طریق مراجع قضایی آغاز خواهم کرد.

کارشناس مرکز بهداشت کنگاور در عین حال تصریح کرد: در چنین مواردی هر اداره باید به وظیفه قانونی خود عمل کند و کلیه مراجع ذیربط از جمله آب و فاضلاب، آب و امور محیط زیست و جهاد کشاورزی در چارچوب وظایف خود عمل کنند. ساختار سازمانی و قانونی، باید پایدار بوده و اقدامات لازم را انجام دهد.

تخریب زمین ها و محصولاتی که با فاضلاب آبیاری می شدند

دادستان کنگاور که بارها در بحث بهداشت عمومی نشان داده از هیچکس پشیمان نیست به خبرنگار گفت: ایریناوی گفت: متأسفانه برخی از کشاورزان نماها با استفاده از فاضلاب خام شهری اقدام به تولید محصول دوم در مزارع مسیر تصفیه خانه فاضلاب کنگاور می کردند.

علی اسدی یادگار وی افزود: دستگاه قضایی شهرستان در راستای حفظ حقوق شهروندی و اهمیت سلامت جامعه این موضوع را مطرح کرد.

وی تصریح کرد: این پساب به صورت مستقیم در مزارع سیب زمینی و چغندر و یا به صورت غیرمستقیم در مزارع ذرت علوفه ای که مستقیماً با وعده های غذایی و تغذیه مردم سروکار دارد استفاده می شد.

وی با بیان اینکه این اقدام تهدیدی برای سلامت مردم و انسان تلقی می شود، تصریح کرد: این امر علاوه بر مجازات قانونی موجب از بین رفتن محصولات نیز می شود و کشاورزان باید به تذکرات قانونی صادره توجه کنند.

آبیاری 100 هکتار از اراضی کشاورزی کنگاور با پساب

رئیس سازمان جهاد کشاورزی شهرستان کنجور نیز به این موضوع پرداخت و گفت: در مناطق پایین دستی شهرستان کنجور شاهد استفاده از فاضلاب برای حدود 100 هکتار از اراضی کشاورزی بودم که بیش از 90 درصد آن ذرت علوفه ای است. .

محمد الخزاعی وی بر ممنوعیت استفاده از فاضلاب برای کشاورزی در تولید مواد غذایی تاکید کرد و افزود: استفاده از فاضلاب برای کشاورزی پس از ضدعفونی شدن مجاز است در غیر این صورت تخلف است و باید با متخلفان برخورد قانونی شود.

وی تصریح کرد: استفاده از پساب در زمین های کشاورزی علاوه بر آسیب به بافت و خاک کشاورزی، باعث تولید مواد غذایی آلوده می شود.

خزاعی ضمن تاکید بر لزوم آموزش کشاورزان در مورد خطرات استفاده از پساب و روش های آبیاری ایمن، خاطرنشان کرد: سرمایه گذاری در فناوری های تصفیه فاضلاب می تواند به کاهش خطرات استفاده از این منابع کمک کند.

علیه کشاورزان متخلف شکایت کنید

رئیس اداره محیط زیست کنگاور نیز با خبرنگار گفتگو کرد ایریناوی با اشاره به اینکه استفاده از پساب در کشاورزی نه تنها سلامت انسان را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه می تواند منجر به تخریب اکوسیستم ها شود، گفت: آلودگی خاک و آب های زیرزمینی ناشی از این اقدام می تواند تنوع زیستی را کاهش داده و زنجیره غذایی را تحت تأثیر قرار دهد.

مجتبی گداری وی با بیان اینکه مزارع کشاورزی واقع در حاشیه کمربندی جنب تصفیه خانه مرکزی که با استفاده از پساب شهری آبیاری می شد، شناسایی و کشت آن محصول انجام شد، افزود: با دستور دادستان عمومی و انقلاب از مرکز شهرستان کنگاور کلیه ادوات و ادوات آنان از جمله یک دستگاه تراکتور و تعدادی پمپ آب کشف و ضبط شد.

وی گفت: سیب زمینی حاصل از آبیاری با آب خام فاضلاب معدوم شد که سلامت عمومی و انسان را تهدید می کند.

گداری افزود: برای متخلفان پرونده قضایی تشکیل و به دادسرا ارسال و زمین ها جهت معدوم سازی به مراجع ذیصلاح معرفی شدند.

صدای کشاورزان

کشاورز 58 ساله جنوب شهرستان کنجاور که ترجیح داد نامش فاش نشود به خبرنگار مجله خبری کشاورزی گفت: برای آبیاری مزارع کاشته شده در این منطقه مجبور به استفاده از پساب بود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا از پیامدهای منفی کشاورزی با فاضلاب آگاه است و آیا می‌داند مصرف محصولات کشاورزی با آب آلوده چه ضرری برای انسان دارد، علاوه بر تهدیدات زیست‌محیطی که برای خاک به همراه دارد، انسان را به به بیماری های عفونی مبتلا می شوند و تبدیل به میکروب می شوند و البته سرطان که قبلاً به پرورش سرطان روی آورده بود در چند کلمه گفت: “چه می توانم بگویم، مجبورم.”

وی ادامه داد: اگر شما جای من بودید چه می کردید؟ شغل من کشاورزی است و تنها منبع درآمدم از این راه است، وقتی آبی برای آبیاری نیست بگو چه کار کنم.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه به جای کشت این محصولات، الگوی کشت را تغییر داده و به محصولات کم آبی روی آورده است، گفت: وقتی آب ندارید، فرقی نمی کند بخواهید محصولاتی با نیاز آبی بالا بکارید. . آب یا کم آب!

این کشاورز کانگورویی از مسئولان نه در گفتار بلکه در عمل از کشاورزان حمایت می کند و تنها راه حل در شرایط فعلی برای تامین نیاز آبی مزارع این منطقه را تصفیه فاضلاب شهری جاری در این کانال می داند. یا بخشی از آب تصفیه شده را به تصفیه خانه فاضلاب کنگاور اختصاص دهید.

پیشنهاداتی برای آینده

برای جلوگیری از این خطرات نیاز به بازنگری در روش های آبیاری و مدیریت منابع آب وجود دارد. کارشناسان پیشنهاد می کنند که کشاورزان از روش های پیشرفته تصفیه فاضلاب برای کاهش آلاینده ها و تضمین محصولات سالم استفاده کنند. آموزش کشاورزان در مورد خطرات استفاده از پساب و راه حل های ایمن تر نیز باید در اولویت قرار گیرد.

آنچه کشاورزی و اقتصاد مزرعه را تهدید خواهد کرد، عدم اتخاذ استراتژی اساسی برای جلوگیری از هدر رفت آب است. به آن آب سالم مورد نیاز باید بدون هیچ گونه آلودگی تامین شود و از هدر رفتن منابع آب و سرمایه ملی جلوگیری شود.

از سوی دیگر، وزارت جهاد کشاورزی باید برنامه مدون و اجرایی در خصوص کشت انواع محصولات با در نظر گرفتن وجود منابع آبی و اقلیم در هر فرمانداری کشور ارائه کند تا همه در هر نقطه از شهر باشند. به هیچ وجه نمی توانند به خود اجازه دهند، بلکه می خواستند از خاک و آب به عنوان سرمایه ملی بهره برداری کنند و آن را به میل خود کشت کنند.

استفاده از فاضلاب در کشاورزی یک چالش بزرگ است که نیازمند توجه جدی و اقدامات موثر است. کشاورزی فاضلاب ممکن است یک راه حل موقت برای کمبود آب باشد، اما خطرات جدی برای سلامت انسان و محیط زیست دارد. تنها با مدیریت صحیح و آگاهی از خطرات می توان از مزایای این روش استفاده کرد و سلامت جامعه را حفظ کرد. اتخاذ تدابیر مناسب و اطلاع رسانی به کشاورزان و جامعه می تواند به کاهش این خطرات و تضمین آینده ای سالم برای نسل های آینده کمک کند.

شهرستان گنجوار در 90 کیلومتری شرق کرمانشاه و 410 کیلومتری غرب تهران قرار دارد.

این شهرستان با داشتن 42000 مزرعه کشاورزی شامل 26000 اراضی دیم، 14000 اراضی آبی و 2000 باغ قطب کشاورزی منطقه محسوب می شود.

کشت سه هزار تن دانه های روغنی در سال زراعی جاری (1402-1403) در کنجاور این شهرستان را به قطب تولید دانه های روغنی غرب کشور تبدیل کرد.

عمده تولیدات دام سنگین در استان کرمانشاه و تولید چغندرقند، گشنیز، گندم، شیر و عسل در شرق استان کرمانشاه در شهرستان کنگاور انجام می شود.