از دخالت خودروسازان در صادرات خشکبار گرفته تا تعهدات و سیاست های بانک مرکزی در زمینه ارز.

به گزارش اسنایکی از راه‌های تامین ارز مورد نیاز خودروسازان، «صادرات» است، یعنی می‌توانند برخی از کالاها را مستقیماً صادر کنند و از ارز آن (تحت نظارت بانک مرکزی) برای واردات قطعات مورد نیاز خود استفاده کنند.

با توجه به محدودیت های ارزی کشور به ویژه پس از نقض برنامه جامع اقدام مشترک در اردیبهشت 1396 و تحریم های شدید آمریکا علیه ایران، تامین ارز برای واردات از صادرات راهکاری محبوب در این چند سال بوده که به نفع خودروسازان بوده است. این راه حل دارای دو مدل است. یکی اینکه خود خودروسازان کالاهای مختلفی را صادر می کنند و از ارز به دست آمده از آنها (تحت نظارت بانک مرکزی) استفاده می کنند. مدل دیگر این است که خودروسازان به سراغ صادرکنندگان رفته و بخشی از ارز مورد نیاز خود را با قیمت توافقی از آنها خریداری کنند.

این در شرایطی است که اکنون گزارش شده است که صادرات مستقیم شرکت های خودروسازی باعث فروپاشی بازار برخی از کالاهای صادراتی آنها شده است. به عنوان مثال، خودروسازان برای کسب ارز، پسته صادر کردند که بازار پسته را سردرگم کرد. در ادامه این مطلب از آسیب های ناشی از صادرات میوه های خشک توسط خودروسازان به بازار این محصولات کشاورزی صحبت می کنیم.

بیشتر بخوانید:

از سال 2018، صادرات ما کاهش یافته است

سیامک شهریاری عضو اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران در گفت وگو با ایسنا، وی در خصوص تبدیل خودروسازان به صادرکننده خشکبار از جمله پسته، خرما و غیره گفت: بانک مرکزی قدرت زیادی برای تخصیص ارز دارد. در گذشته راه دیگری برای پرداخت یا تسویه بدهی های ارزی صادرکنندگان ما به غیر از واریز ارز به حساب بانک مرکزی، واردات از محل صادرات بود. واردات از سایت صادراتی دیگران و واردات از سایت صادراتی خودشان دو راهکاری است که بانک مرکزی با همکاری وزارت حراست در اختیار صادرکنندگان قرار می دهد. سیاست بانک مرکزی برای ایفای تعهد کاهش صادرات از سایر کشورها بود و در نتیجه از یک سال و نیم پیش تخصیص ارز آغاز شد و مقرر شد به کسانی که ارز دارند تخصیص داده نشود. از آن استفاده کنید. صادرات برای واردات دیگران و فقط برای صادرات خودشان، اجازه دهند در نتیجه این سیاست غلط، کسانی که نیاز به ارز دارند، مانند واردکنندگان موبایل، خودرو و… که قدرت های بزرگ هستند و سود می برند. کسانی که سود خود را از خودرو و موبایل به دست می آورند از این فرصت استفاده کردند.

وی ادامه داد: هیچ نظارت و کنترلی بر فروش این گونه ارزها از سوی دولت وجود ندارد و آنها می توانند کالایی را که وارد کرده اند به هر قیمتی بفروشند در نتیجه این سیاست هرکسی که در حوزه واردات و صادرات فعالیت می کرد ضرر کرد پول و نیاز به واردات داشتند و اقدامات لازم را انجام دادند. در این میان به محصولاتی روی آوردند که برایشان مناسب‌تر بود، مانند محصولات سنتی که فراوان بود و به راحتی می‌توان آن را خریداری کرد، پسته، خرما و کشمش بود که می‌خریدند و سپس صادر می‌کردند.

از دست دادن بازارهای جهانی با صادرات کالاهای خشک توسط خودروسازان

شهریاری با تاکید بر اینکه صادرات این افراد به صادرکنندگان اصلی این محصولات لطمه زد، گفت: این افراد تجربه ای در این زمینه نداشتند و محصولات را به خوبی نمی شناختند و با قیمت ارزان در بازارهای چین می فروختند. روسیه، کشورهای عربی و دیگران. در نتیجه صادرکنندگان عمده با رقبایی مواجه شدند که اصلاً توانایی رقابت نداشتند. رقیب داخلی به نام صادرکننده، تولیدکننده خودرو، واردکننده خودرو، واردکننده تلفن همراه و سایر صنایع. این مشکل با این سیاست غلط بانک مرکزی و با همکاری وزارت حراست شروع شد. در آن زمان مرتباً از طریق اتحادیه به آنها تذکر می دادیم که این سیاست اشتباه و مضر است، اما قبول نکردند و گفتند که می خواهند شرکت های بزرگ صادرکننده باشند و صادرکنندگان کوچک را نمی پذیرند که همین باعث شد شرایط فعلی به وجود بیاید.

وی افزود: این صادرات بیشتر در بازار چین و روسیه که دو بازار بزرگ هستند صورت گرفت و آسیب جدی دیدیم. واردکننده یا صادرکننده دیگری در دنیا به نام آمریکا وجود دارد که سه برابر تولید ایران پسته تولید می‌کند و به نوعی می‌توان گفت جای ایران را گرفته چون ارزان‌تر می‌فروشد و با آن معامله نمی‌کند. جریمه ها حتی چین به دلیل تحریم های اعمال شده علیه ایران راحت تر از ایران با آمریکا همکاری می کند.

یکی از اعضای اتحادیه صادرکنندگان میوه خشک ایران ادامه داد: بسیاری از صادرکنندگان دیگر کار خود را رها کرده اند. بازار چین به قدری بزرگ است که خسارت وارده به بازار آن را به هیچ وجه نمی توان اندازه گیری و محاسبه کرد، اما برخی از صادرکنندگان حرفه ای سنتی دست از کار کشیده اند و دیگر در این زمینه نیستند.

روند نزولی صادرات خشکبار از سال 2018

وی تصریح کرد: حجم صادرات ایران در اکثر محصولات کاهش یافته است به استثنای خرما که صادرات آن در سراسر جهان در حال گسترش و افزایش است و سایر محصولات مانند پسته، کشمش و انجیر. در حال حاضر صادرات خشکبار ما محدود است و اگر مجموع صادرات را با هم مقایسه کنیم، شاهد کاهش میزان صادرات طی دو سال اخیر خواهیم بود. در مقایسه با سال 2018 که حدود 3 میلیارد دلار صادرات خشکبار داشتیم، سال گذشته به 1.5 میلیارد دلار رسید. در صورت گران شدن ارز، این سیاست های غلط باعث کاهش صادرات خشکبار شد.

شهریاری ادامه داد: صادرات زعفران و گیاهان دارویی را بررسی و مقایسه کنید، روند کاهشی آن را از سال 1397 تا امروز مشاهده خواهید کرد. سیاست تعهدات ارزی در سال 1396 اصلاح شد و تا سال 1396 هیچ تعهد ارزی وجود نداشت و این سومین بار است که دولت سیاست اشتباه را تکرار می کند صادرات اگر می خواهید کشور به صادرات وابسته باشد، باید تعهدات ارزی حذف شود.

وی افزود: «تعهدات ارزی برای صادرات، به ویژه صادرات به صورت غیرمستقیم، بی معنی است». محصولات کشاورزی را با قیمت یارانه نمی خریم! محصولات کشاورزی در هر دسته از میوه ها، سبزیجات، میوه های خشک و غیره از کشاورزان با قیمت آزاد خریداری می شود. بنابراین ما در اینجا از هیچ حمایتی استفاده نمی کنیم تا دولت را مجبور کنیم که ارز را با قیمت کمتر بفروشد. این سیاست اشتباهی است که اجرا شده است و درخواست مکرر ما لغو تعهد ارزی صادرات محصولات کشاورزی به طور کلی بود و این به توسعه صادرات محصولات کشاورزی کمک می کند.

یکی از اعضای اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران تاکید کرد: صادرات محصولات کشاورزی با محصولات صنعتی بسیار متفاوت است، زیرا کاری که بیشترین فرصت شغلی را در کشور ایجاد می کند، کشاورزی است و فرصت های شغلی هم در کشاورزی و هم در صنایع تولیدی ایجاد می شود. حوزه صادرات، حمل و نقل و غیره. فرصت های شغلی ایجاد می کند.

چه تعداد از کالاهای کشاورزی صادر می شود؟

وی در خصوص کالاهای صادراتی که در کشور وجود داشت و امروز محدود است، گفت: در گذشته های دور 30 ​​نوع خشکبار وجود داشت که شامل گردو، بادام، بادام تلخ، پسته، زیره، کشمش، انواع تخمه، زردآلو، و روغنی. و غیره از ایران می آمد و صادر می شد، اما امروز این اقلام سابقه صادراتی ندارند و صادرات ما به 4 نوع عمده خرما، پسته، کشمش و انجیر محدود می شود. میزان صادرات انجیر سالانه 10 تا 15 هزار تن است و سالانه حدود 120 هزار تن کشمش صادر می شود و در برخی سال ها به 180 هزار تن خرما می رسد و پسته نیز صادر می شود در طول سال در این سال ها روند نزولی داشت و سال گذشته 80 هزار تن یا به عبارتی کمتر از 100 هزار تن پسته صادر شد.

شهریاری درباره دلایل کاهش کالاهای صادراتی گفت: دلیل اصلی کاهش کالاهای کشاورزی تعهدات پولی است که باعث شد صادرات بیشتر از واردات باشد یا صادرکننده را مجبور کردند ارز خود را از طریق صرافی به بانک مرکزی بدهد. ما از طریق بورس کار می کنیم و متاسفانه بورس ها خوب کار نمی کنند و به فکر منافع خود هستند و بانک مرکزی بدون توجه به فشارهایی که بر صادرات محصولات کشاورزی وارد می شود، بورس ها را برای این موضوع باز کرد.

وی در پایان تاکید کرد: مشکلات کشاورزی، تولید محصولات کشاورزی و در نهایت صادرات آنها در شرایط تحریم به خودی خود کار بسیار سختی است. اکنون دولت به جای اینکه یک نیروی کمکی باشد، دائماً موانعی برای صادرات محصولات کشاورزی برای آنها ایجاد می کند. باید شرایط صادرات محصولات کشاورزی تسهیل شود تا این محصولات رشد کنند زیرا این محصولات کشاورزی می توانند بیشترین ارز را داشته باشند.

انتهای پیام/