اخبار

توانمندی کمنظیر ایران در کشاورزی مجله خبری کشاورزی

حوزه کشاورزی به عنوان حوزه ای راهبردی در دنیا به عنوان سنگ محک مناسبی برای ارزیابی قدرت استراتژیک یک کشور مورد مداقه قرار می گیرد. براساس اطلاعات موجود از بین 231 کشور دنیا، تقریبا 3/1 آنها در امر تولیدات کشاورزی پیشتاز بوده به نحوی که در تولید یک تا چند محصول کشاورزی، رتبه های اول تا دهم دنیا را به خود اختصاص داده اند در این زمینه جمهوری اسلامی ایران از جایگاه مناسبی در تولیدات کشاورزی دنیا برخوردار است. علت دیگر این است که محصول، بارگیری مناسب نمیشود و اصلا بستر مناسبی در گمرگ نیست. با توجه به تجربههای جهانی، توسعه کشاورزی قراردادی بهترین شیوه و روش برای برقراری ارتباطات بین بازیگران زنجیره ارزش محصولات کشاورزی و غذایی است، اما توسعه این نوع قراردادها نیازمند وجود الزامات بیان شده و وجود شرکتهای تخصصی کارآمد و توانمند در بخش کشاورزی است. کاوه مدنی بیان کرد، پروژه ایران ۲۰۴۰ دانشگاه استنفورد در راستای کمک به توسعه پایدار در ایران قدم برمی­دارد. اگرچه وجود چنین اقلیمی برای کشور ما، مقولهای تازه نیست اما آنچه مطرح است اینکه با مدیریت بهینه منابع میتوان در راستای بهبود اوضاع، گامهایی برداشت. این فرایند باعث شده تا برخی کارشناسان توسعه، بخش کشاورزی را به عنوان یک عامل فرعی در راستای توسعه بهشمار آورند.

برای این منظور در این مطلب به معرفی زود بازده ترین محصولات کشاورزی خواهیم پرداخت تا با مطالعه آن بتوانید محصولی مناسب را برای کشاورزی انتخاب نمایید. یعنی 80 تا ۸۵ درصد از اعتبارات مورد نیاز برای توسعه سیستمهای نوین آبیاری را دولت و تنها ۱۵ تا 20 درصد از اعتبارات را کشاورزان متقبل میشوند. در مورد گندم نیز بهرغم اینکه در چند سال گذشته خودکفا بودیم، اما سال گذشته مجبور به واردات ۵/ ۲میلیون تن شدیم و ازآنجاکه امروزه گندم علاوه بر تامین امنیت غذایی، در معادلات سیاسی هم نقش دارد و با توجه به اینکه کشور ظرفیت خودکفایی در این محصول را دارد، باید بخش کشاورزی با تمام وجود روی این محصول کار کند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی قزوین گفت: تجهیز ۲۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی به آبیاری نوین و احداث نخستین شهرک گلخانهای را باید از مصادیق جهش این استان به سوی کشاورزی مدرن طی هفت سال گذشته و خدمت بزرگ و ماندگار دولت تدبیر و امید به کشاورزان قزوینی دانست. را مورد بررسی قرار داده و در صورت واجد شرایط بودن گلخانه، مجوز مربوطه را صادر خواهند نمود، آموزش کامل نحوه دریافت مجوز احداث گلخانه در مقاله ای مجزا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در چند سال گذشته برای اولین بار طرح پرورش ماهی در قفس های تعبیه شده در آب دریاها اجرا شده و با این روش بیش از ۳۰ هزار تن ماهی تاکنون تولید شده است. این پژوهشگر علوم کشاورزی افزود: گام بعدی این است که با همکاری وزارت نیرو و جهاد کشاورزی، آب در دسترس را که از طریق شبکه های انتقال آب، ذخایر آبی، سدسازی و آب شیرین کن ها تامین شده است را به این معادلات اضافه کنیم. محصولات گلخانه ای دردسر های کشت در فضای آزاد را ندارند. تاریخچه کشاورزی در ایران به ما می گوید که ایران را می توان از اولین کشورهایی دانست که کشاورزی و زراعت در آن شروع به کار کرد و آغاز شد.حفاری هایی که در دور و اطراف کاشان یافت شده است تایید می کند که در 6 هزار سال گذشته ایرانی ها از سامانه های پیشرفته ای در کشاورزی برخوردار بودند. در دوره هخامنشیان از سقراط نقل شده است که: باغ هایی وجود اشت که آن ها را پارادیس می نامیدند و درختان آن جا همه از نظر قد مساوی و روی خط موازی ای کاشته شده بودند و آبیاری آن ها با چرخ های بزرگی انجام می شد که به وسیله گاو ها چرخانده می شدند.

این دستگاه های پیشرفته و کشاورزی دقیق و سیستم های روباتیک این امکان را برای کسب و کارها فراهم می کند که سودآورتر، کارآمدتر، ایمن تر و دوستدار محیط زیست باشند. کشاورزی یکی از پر سود ترین کسب و کارهای جهان به شمار می آید. در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و جزو محصولات پر طرفدار و پرفروش کشاورزی به شمار می آید. همچنین، این تراکتورهای هوشمند با حسگرها و دوربین های خود زمین کشاورزی را مورد بررسی قرار داده و هر روز حدود ۲۴۰ گیگابایت اطلاعات از محیط اطراف جمع آوری میکنند. برخی کشورها ازجمله ایران و عربستان سعودی، به واسطه ی مواجهه با مشکلاتی همچون کمبود آب، انرژی و دیگر منابع اقدام به وارد نمودن فناوریهای کشاورزی از هلند میکنند. کارشناسان بیمه براساس دستورالعمل های اجرایی بعد از آگاهی از وقوع خسارت در محل حادثه حضور می یابند و اقدام به بازديد موارد و تعيين ميزان خسارت می کنند و سپس گزارش ها فنی را به ستاد صندوق بیمه ارسال می نمایند. متقاضی جهت اخذ جواز تأسیس گلخانه باید از طریق جهاد کشاورزی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی اقدام نماید. باید تأکید کرد که میزان ضایعات میوه در ایران بین ۱۵ تا ۳۲ درصد و همین رقم در بلژیک یک دهم درصد است.

به عبارت دیگر شما باید بدانید که زمین شما تا چه میزان به کود نیاز دارد تا بتوانید به شکل صحیح گیاهان مزرعه خود را تغذیه کنید. هرچند ایران چه در زمینه برندسازی و چه در حوزه بهرهوری کشاورزی به منظور مدیریت مصرف آب هنوز راهی طولانی تا کشاورزی صنعتی دارد اما همچنان بخش مهمی از کالاهای مازاد کشاورزی ایران در بازارهای بین المللی عرضه میشود. شما تا چند سال آینده شاهد یک انقلاب بزرگ در صنعت کشاورزی خواهیدبود. در کنار آن اقدامات دیگر وجود دارد که انجام دادن آنها میتواند حتی درآمد شما را چند برابر کند. این فنآوری قادر به رشد دادن گیاهان برگی از جمله گیاهان و همچنین میوههایی مانند طالبی و گوجه فرنگی است. این پژوهشگر علوم کشاورزی اضافه کرد: آمارها بیانگر این است که ۰.۴ درصد اراضی کشور برای کشت دیم خیلی مطلوب و غنی است، ۳ درصد اراضی خوب و ۷.۶ درصد نیز متوسط هستند که در مجموع حدود ۱۰ درصد مساحت کشور برای کشت دیم مناسب هستند، ۵.۴ درصد مناطق ضعیف، ۲ درصد خیلی ضعیف و حدود ۶۹ درصد اراضی نیز برای این نوع کشت بلا استفاده هستند و حدود ۱۲ درصد مساحت نیز از جمله مناطق حفاظت شده و یا مناطق شهری هستند که برای کشت نمیتوان از آنها استفاده کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری از رویکرد کشورهای توسعه یافته و صاحب نام در عرصه کشاورزی سخن گفت و اظهار کرد: در این کشورها، کشاورز از چندین نسل قبل، آموزش های لازم را آموخته و با مخاطرات استفاه از سموم و کود آشناست و این موضوع اکنون نهادینه شده است چراکه کشاورز می داند با توجه به فیلترهای سخت و شدید برای تولید محصولات در واحدهای کنترل کیفیت، با کوچکترین مشکل محصول مرجوع شده و دود آن به چشم کشاورز می رود بنابراین کشاورزان خود را ملزم به رعایت پروتکل ها می دانند. اگر می خواهید به یک کشاورز موفق تبدیل شوید، اول بازار کار خود را بشناسید. او ادامه میدهد: در حالی که در مناطق کم آب کشور مانند جنوب، هندوانه کاشته می شود، کشور ما اصلا ظرفیت کاشت هندوانه و ملون با این مقدار آب را ندارد. در این مدت اگرچه جمعیت کشور با ۱۳۲ درﺻﺪ رشد از ﺣﺪود ۳۵ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از ۸۱ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ بالغ شده است، لیکن تولیدات کشاورزی با رشد ۳۶۸ درصدی از رشد جمعیت پیشی گرفته است. شهرستان نیشابور سالانه در حدود ۴۴۵ هزار تن تولیدات زراعی دارد. کل بازار جهانی گلخانه در حال حاضر سالانه نزدیک به 350 میلیارد دلار سبزیجات تولید می کند.

دلیلی دیگر بر قوی بودن صنعت کشاورزی در ترکیه پویایی این صنعت است. این فعال اقتصادی درباره منابع تامین مواد غذایی مورد نیاز در امارات میگوید: بهترین محصولات غذایی، از اقصی نقاط دنیا به این کشور وارد میشود. قیمت خرید تضمینی همواره مورد اعتراض کشاورزان بوده با این استدلال که هزینه تولید را پوشش نداده و انگیزه برای پایداری تولید را کاهش میدهد و از طرف دیگر، هزینههای تبعی خرید محصولات نیز فشار بودجهای به دولت وارد میکند که نشان از ناکارآمدی شیوه خرید دولتی محصولات تضمینی دارد. طی سال های طولانی کشاورزان نیاز های کشاورزی را بر اساس تجربیات نسل های قبل تر از خود و به مقدار مشخصی برای زمین های زراعی بدون در نظر گرفتن دیگر امکانات توسعه می دادند.

در آن زمان کشاورزی به حدی پر رونق بود که در اصفحان انواع میوه ها تولید و به هندوستان صادر می شد. لازم به یادآوری است: مسئولیت کمیته کشاورزی دفتر مطالعات زیربنایی مجلس تا پیش از این بر عهده دکتر علی نسیمی (دکترای اقتصاد کشاورزی از آلمان) بود که اخیرا همزمان با روز عاشورا جان به جانآفرین تسلیم کرد و این گزارش نیز مدیون تلاشهای او میباشد. فناوری اطلاعات مبتنی بر هوش مصنوعی، بهره وری را از مقیاس صنعتی تا سطح مزرعه فردی افزایش میدهد. ارزش کل واردات ۱۵ کشور همسایه به امارات حدود ۱۱۶۰ میلیارد دلار است که سهم ایران تنها ۲ درصد است و ایران به دلیل تحریمها به واردات از امارات متحده عربی وابستگی زیادی دارد اما برعکس آن، امارات وابستگی به محصولات ایران ندارد و به نظر میآید در زمینه کشاورزی شرکای دیگری را انتخاب کرده است.

تحقق امنیت غذایی و استقلال اقتصادی کشور نیازمند توسعه پایدار بخش کشاورزی و افزایش تولیدات آن می باشد. کشاورزی در ایران یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی است که حدود ٩ درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص میدهد، همچنین محل اشتغال حدود ١٧ درصد از شاغلان کل کشور است و بیش از ١٨ درصد صادرات غیر نفتی مربوط بە این بخش است و تولید محصولات کشاورزی در ایران نیز در سال ١٣٩٩ بیش از ۱۲۰ میلیون تن بودە است. به رغم نوسانات اقتصادی کشور، بخش کشاورزی به عنوان یک بخش با ثبات، از نرخ رشد مثبت برخوردار بوده و در برخی از سال ها رشد اقتصادی کشور به واسطه رشد بخش کشاورزی بوده است. با استفاده از فنآوری های نوین در ۴ دهه اخیر عملیات مبارزه با آفات عمومی و همگانی ۲۶۵ درصد رشد کرده و از حدود ۵۵۰ هزار هکتار به حدود ۲ میلیون هکتار رسیده است. مرتع داری از ۱۷۰ هزار هکتار به بیش از ۶.۵ میلیون هکتار رسیده و در همین مدت و بیش از ۳ میلیون هکتار از مراتع اصلاح شده اند.

همچنین ۲۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات برای توسعه صنایع تبدیلی استان در نظر گرفته است. در دوره دیلمیان، باغبانی ایران بسیار توسعه پیدا کرد و برای اولین بار پرورش مرکبات در اطراف دریای خزر شروع شد. استفاده میشود. کوره های گرم معمول ترین روش گرمایشی در ایران است که توسط کوره هایی با ظرفیت های 100.000 الی 300.000 کیلوکالری میباشد که جنس آنها هم بسیار متفاوت است. همچنین در تشریح وضعیت موجود کشاورزی کشور بیان کرد: درحال حاضر مطابق با نمودار زیر ۲ درصد کشاورزی ایران در زمین های خیلی خوب، ۱۲ درصد در زمین های خوب، ۳۴ درصد در زمین های با مطلوبیت متوسط ، ۳۰ درصد کشاورزی ما در زمین های با مطلوبیت فقیر، ۵ درصد در زمین های بسیار بد و ۱۷ درصد در زمین هایی است که اصلا برای کشاورزی مناسب نیستند. همچنین در خصوص توزیع ماهانه خشکی نیز مطابق نقشه های زیر بیان کرد: در اغلب مناطق کشور، از اردیبهشت به بعد وضعیت رطوبت بد است و تا مهر بیشتر مساحت کشور خشک است و فقط ماههای دی و بهمن، وضعیت خوبی از لحاظ رطوبت دارد و در بقیه ماههای بهار، تابستان و حتی اوایل پاییز، تبخیر و تعرق گیاهان بالا می رود و برای کشت در این فصول نیاز به پرداخت هزینه برای آب است و یا کشت را به فصول با رطوبت مناسب اختصاص داد.

وی تاکید میکند: ما از لحاظ سیاسی این قدر به این کشورها نزدیک نیستیم که به ما اجازه تامین قوت روزمره خود را بدهند. او اظهار تاسف میکند: ما با وجود تنش آبی در کشور، محصولمان را ضایع میکنیم. وی در ادامه با بیان اینکه خشکسالی بیشترین اثر را در بخش کشاورزی گذاشته، گفت: بخاطر تغییر اقلیم رخ داده در کشور کشاورزان آسیب زیادی دیده اند که باید با توسعه سیستم های آبیاری نوین میزان خسارت های وارده بر اثر خشکسالی در بخش کشاورزی را کاهش دهیم. PH چقدر باید باشد؟ توکلی با بیان اینکه باید در این حوزه به شیوه مدرن کار شود که در این میان خود مردم نیز باید پای کار بیایند، ادامه داد: البته از نظر منابع درست است که در کشور زمین کشاورزی زیاد داریم اما از نظر منابع آبی محدودیت هست که باید با مجهز کردن این بخش به سیستم مکانیزاسیون، نهادههای پربازده و اصلاح شده، سیستم دفع آفات، آموزش و ترویج و…

عاجزی در بخش دیگری از صحبتهای خود به اهمیت برگزاری نمایشگاه کشاورزی در اعتلای صنعت کشاورزی کشور اشاره و خاطرنشان کرد: نمایشگاهها محل تبادل فناوری، گفتوگو و ایجاد ارتباط مستقیم میان تولیدکننده و مصرفکنندههاست و ما نیز با همین اهداف این نمایشگاه را برگزار کردهایم. وی یادآور شد: ما این موضوع را در شرایط تحریم یا جنگ تحمیلی کاملا احساس کردیم و به یاد داریم که اواخر دوران جنگ تحمیلی، مبادله مستقیم نفت با مواد غذایی داشتیم. همچنین یادآور شد؛ سالانه حدود ۵ میلیارد دلار که معادل ۱۴ درصد درآمدهای نفتی کشور است به واردات مواد غذایی اختصاص داده شده است که تا حد زیادی به علت نبود برنامه ریزی صحیح است و نه لزوما به خاطر کمبود منابع. گزارش جدید اتاق بازرگانی تهران نشان میدهد که در بهار ۱۴۰۰، کل تجارت کشاورزی ایران حدود ۴.۶ میلیارد دلار بوده که از این رقم ۱.۲ میلیارد دلار به صادرات و ۳.۴ میلیارد دلار به واردات اختصاص داشته است. از نظر صادرات محصولات کشاورزی ایرن نیز در صادرات 10 محصول دارای رتبه های اول تا دهم جهان است با این توضیح که براساس منابع فائو، تجارت جهانی محصولات کشاورزی دنیا متکی بر صادرات و واردات 35 محصول اصلی بوده و از بین کشورهای جهان 64 کشور صادر کننده محصولات زراعی و 55 کشور صادر کننده محصولات باغی می باشند.

در نوع زمستانی، وجود سیستم تیوپ – پنکه برای تایید نظر کارشناس جهاد کشاورزی لازم سایت agriculture-na است. ماهوی، مانعی برای ایجاد یک ساختار مشارکتی بر مبنای کشاورزی قراردادی بین اشخاص حقیقی وجود ندارد. از سوی دیگر اشکال در ساختار مدیریتی بازار که باعث شده نظارت بر تولید و بازار در دو وزارتخانه مجزا انجام شود، بیشتر بازار را آشفته میکند. بر اساس آمارهای فائو تولید انگور، پیاز، آلبالو، شیر گوسفند و کیوی نیز در ایران فراوان است و این کشور جایگاه هفتم تولید این نوع محصولات را در جهان دارد. بنابر گزارش فائو و بر اساس اعلام معاون وزیر کشاورزی در امور دام، درصد خوداتکایی تولید شیر در کشور در سال قبل 108 درصد بوده است که این روند در سال جاری نیز ادامه دارد. طرح های بهسازی اساسا در ﺳﺎل های قبل از انقلاب اسلامی اجرا نشده بود. • اعراب بر نظام های اقتصادی ایران آن زمان تسلط کافی پیدا کرده بودند. مزیت کشاورزی قراردادی در آن است که شخصیتهای حقوقی متخصص که دانشمحور، دارای سیستم اطلاعات شفاف، مدیریت اقتصادی و مالی و بازار روزآمد و نیز دارای سازکارهای نظارتی هستند، به اقتصاد کشاورزی ورود میکنند. علیرغم موفقیت در گسترش حجم تولید، بسیاری از مصرفکنندگان از این مسئله شکایت میکنند که تمرکز بیش از حد روی افزایش حجم تولید موجب بیتوجهی نسبت به طعم محصولات شده است.

اقتصاد کشاورزی رشتهای است که مفاهیم علمی اقتصاد در آن کاربردی شده تا موضوعات اقتصادی بخش کشاورزی در چارچوب نظریه و مبانی اندیشهای علم اقتصاد نظم و قاعده پذیرد و در کنار مباحث دیگری مانند موضوعات فنی، اقلیمی، سلامت و بهداشتی در پیوند و تعامل با یکدیگر به توسعه پایدار بخش کشاورزی کمک کند. از سوی دیگر کارشناسان معتقدند این بخش می تواند نقش عمده ای در رونق اقتصادی داشته باشد و محصولات آن می تواند جایگزین مناسبی برای صادرات نفت باشد. وی در خصوص اینکه آیا این طرح باعث کاهش درآمد کشاورزان نمیشود، خاطرنشان کرد: تنها در حوزه محصولات جالیزی چون گوجه فرنگی و خیار، طی سالهای اخیر گلخانههای استان رشد ۳۲۰ درصدی داشتند. وی تصریح کرد: باید متولیان مربوط در سطوح مختلف مدیریت و مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی از حالت پشت میز نشینی خارج شده، استانداردهای دنیا را مطالعه و سواد خود را به روز کنند، سپس با برگزاری کلاس های آموزشی، اطلاعات و دانش ها را به کشاورزان انتقال داده و نحوه استفاده صحیح مقدار سم و کود را به زارعین و باغداران آموزش دهند. باید توجه داشت که بحران آب و کاهش چشمگیر منابع آبی، چالشی بزرگ برای همه کشورها محسوب میشود بنابراین لازم است بر افزایش بهرهوری در مصرف آب به صورت عملی تاکید شود.

در واقع اماراتیها حدود ۴ میلیارد دلار GPD از بخش کشاورزی دارند؛ اما این کشور به میزان کمی کشاورزی را در داخل مرزهای خود انجام میدهد و بیشتر کشاورزی آنها فرا سزمینی است. ارزش بخش کشاورزی ایران در سال 1399: ارزش بخش کشاورزی ایران در سال جاری 53.5 میلیارد دلار برآورد شده که این رقم نسبت به رقم 50.3 میلیارد دلاری سال قبل رشد 6.3 درصدی دارد. تاریخچه کشاورزی در دوران مغول ها و قبل از به سلطنت رسیدن غازان خان تیموری، از رونق افتاد و پس رفت شدیدی پیدا کرد. مفهوم غله و انبار کردن باعث به ثروت رسیدن است که افزایش ثروت باعث طبقهبندی افراد جامعه میشود. این محصولات کشاورزی در محیط های کشت گلخانه ای و ایروپونیک و هیدروپونیک، بدون اتلاف منابع آب و انرژی و تنظیم دما و رطوبت مورد نیاز محصول مورد نظر، موجب به حداقل رسیدن زمان تولید محصول شده و حتی می توان محصول را در خارج از فصل رویش و میوه دهی به کاشت و برداشت محصول تحریک کرد. مدنی درباره مراحل مختلف اجرای این پروژه بیان کرد: اهداف ما این بوده است که یکی با تغییر توزیع جغرافیایی و دیگری با کاهش مصرف آب آیا میتوان تولیدات کشاورزی را در کشور افزایش دادکه در گام اول این پروژه، تعیین خصوصیات مختلف خاک کشور با استفاده از استانداردهای فائو بود که شاخص های درصد کربن آلی، اسیدیته خاک، شوری خاک (هدایت الکتریکی خاک)، درصد سدیم قابل تبادل، بافت خاک، درصد اشباع بازی، درصد تبادل کاتیونی، درصد ذرات درشت خاک، ظرفیت نگهداری آب، کربنات کلسیم خاک را مورد بررسی قرار دادیم، که برای ما مشخص میکند ظرفیت اراضی برای تولید چگونه است.