تبدیل دانش به ثروت از طریق کارآفرینی و آموزش های مهارتی / تصویب اساسنامه سازمان فنی و حرفه ای پس از 50 سال
پرداختن به آموزش مهارت محور منجر به کارآفرینی و افزایش اشتغال دانش آموزان می شود. امروز 15 مرداد ماه “روز ملی کارآفرینی و ارتقای آموزش فنی و حرفه ای” است، روزی که به ما یادآوری می کند که می توانیم با حمایت ویژه از کارآفرینی و ورود نخبگان علمی به عرصه بیکاری، افراد تحصیل کرده کشورمان را از بیکاری نجات دهیم. حوزه اقتصادی در این راستا دولت سیزدهم با برنامه هایی همچون طرح شهید تهرانی مقدم، مقررات ترویجی و سامانه نان اقدامات موثری انجام داد و از توانمندی های نخبگان کشورمان استقبال کرد.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا).6 آگوست روز ملی کارآفرینی و ارتقای آموزش فنی و حرفه ای است. شکی نیست که مهمترین سرمایه هر سازمان و جامعه نیروی انسانی ماهر و متخصص آن است. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان، آموزش فنی جزء لاینفک نظام آموزشی محسوب می شود. در ایران اهمیت مهارت آموزی به خوبی احساس شده است و به همین دلیل روز 15 مرداد به عنوان روز ملی کارآفرینی، آموزش فنی و حرفه ای نامگذاری شده است.
مهارتی که مکمل علم در صنایع در حال توسعه است
اهمیت آموزش فنی و حرفه ای در توسعه اقتصادی در کشورهای توسعه یافته و بسیاری از کشورهای در حال توسعه به خوبی شناخته شده است، بنابراین بسیاری از کشورها باید تغییراتی را در توسعه اقتصادی به عنوان شرط اساسی ایجاد کنند و اولین قدم اصلاح و سرمایه گذاری در نظام آموزش فنی و حرفه ای است. .
آموزش فنی و حرفه ای آموزشی است که انتظار می رود فارغ التحصیلان آن هنگام ورود به دنیای کار از تناسب نسبی در مقایسه با فارغ التحصیلان رشته های نظری برخوردار باشند. به عبارت دیگر این فارغ التحصیلان باید قابلیت اشتغال زایی لازم را داشته باشند. در نتیجه آموزش و پرورش، نیروی کار می تواند نگرش ها، دانش و مهارت های لازم را کسب کند. به همین دلیل در اکثر کشورهای اروپایی و صنعتی پس از دهه 1990 توسعه صنعتی به عنوان آموزش فنی و حرفه ای تلقی می شود و بر بهبود و رشد آن تاکید زیادی داشته اند.
آموزش فنی و حرفه ای باید با ارائه مهارت ها و دانش های لازم فراتر از آموزش افراد برای یک شغل خاص باشد و علاوه بر آموزش عمومی، شخصیت و منش افراد و توانایی درک، قضاوت، بیان خود و سازگاری با محیط های مختلف را نیز توسعه دهد. که در آن پرورش می یابند. برای نیل به این هدف، محتوای فرهنگی آموزش فنی و حرفه ای باید در حدی باشد که تخصصی شدن اجتناب ناپذیر آموزش فنی و حرفه ای مانع علایق دیگر نشود.
آموزش فنی و حرفهای در بعد علمیتر خود از سنوات تحصیلی مدارس فراتر میرود و وارد عرصه صنعت میشود، بنابراین با در نظر گرفتن مهارتها و فنون، مدارس میتوانند پایههای اولیه لازم را فراهم کنند، اما این صنعت است که باید کارکنان جدید خود را تربیت کند. در زمینه های خاصی که از آنها در زندگی کاری خود انتظار می رود و به روز می شوند. به طور مداوم دانش خود را مطابق با پیشرفت هایی که زمان ارتقاء آنها فرا رسیده است به روز می کنند.
مجموع آموزش های فنی و حرفه ای ارائه شده در کشور توسط نهادهای مختلف، اگرچه برای سازماندهی و ایجاد هماهنگی مطلوب است، اما نیاز مبرمی به مدیریت و انسجام دارد. پراکندگی این تمرینات بسیار زیاد است و این مشکل باعث هدر رفتن منابع و امکانات می شود. در حال حاضر آموزش های مهارتی (فنی و حرفه ای) در ایران به سه روش اجرا می شود:
1- آموزش های شناختی ارائه شده توسط آموزش و پرورش و آموزش عالی در قالب موسسات فنی و حرفه ای، دبیرستان های کار و دانش، مراکز آموزش عالی علمی کاربردی، دانشگاه ها و دانشکده های فنی که مدرک خود را به مردم اعطا می کنند و ارزش اشتغال نیز دارند. و ادامه تحصیل تا سطوح عالی تحصیلی و بخش زیادی از آن مربوط به آموزش فنی و حرفه ای با این نوع آموزش است.
2- آموزش فنی و حرفه ای مهارت محور که توسط یا زیر نظر سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و در جست و جوهای بعدی بیش از ده ها دستگاه اجرایی، سازمان ها و مؤسسات دولتی و غیردولتی انجام و هدایت می شود. سازمان های دولتی آموزش دیده اند.
3- آموزش فنی و حرفه ای غیر سازماندهی شده در قالب تربیت معلم که در زمینه های کاری گسترده در صنعت و اتحادیه ها به نام آموزش فنی و حرفه ای نهادمحور رایج است.
دارالفنون اولین آموزشگاه فنی و حرفه ای در ایران است
آموزش رسمی، فنی و حرفه ای در ایران با تأسیس دارالفنون آغاز شد. در این مدرسه که در سال 1238 هجری قمری برای تربیت کادر انسانی لازم در زمینه های اداری، علمی، فنی و پزشکی تأسیس شد، طلاب دروس نظری و عملی داشتند. در زمینه آموزش صنعتی در سال 1286 هجری شمسی اولین هنرستان فنی به نام «مدرسه ایران و کمال» شروع به کار کرد و در سال 1303 شمسی به هنرستان صنعتی تبدیل شد. در زمینه کشاورزی در سال 1297 هجری قمری «دبستان برزگر» شروع به کار کرد و پس از انحلال «مدرسه دهقانان» در تهران تأسیس شد.
در زمینه آموزش خدماتی در سال 1298 هجری قمری «مدرسه هنرهای زیبای تهران» به سرپرستی کمال الملک در رشته های هنری افتتاح شد. در سال 1349 هجری شمسی با تصویب قانون کارآموزی صنعتی، آموزش صنعت به صندوق کارآموزی صنعتی واگذار شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل اهمیت استقلال و خودکفایی کشور، توجه ویژه ای به ساماندهی آموزش فنی و حرفه ای شد.
به همین منظور شورای عالی هماهنگی آموزش فنی و حرفه ای کشور در سال 1359 هجری شمسی برای هدایت سازمان و تحت پوشش قرار دادن بسیاری از نهادهای مجری این نوع آموزش ها تشکیل شد. بنابراین، آموزش های مهارتی باید جایگزین انگیزه به سمت اخذ گواهینامه شود و خانواده ها و جوانان به جای نگرانی صرفاً در مورد مدارک دانشگاهی، باید به یادگیری یک مهارت فکر کنند، زیرا فراگیری آموزش های فنی و حرفه ای نقش مهمی در شکوفایی اشتغال، کارآفرینی و توسعه پایدار دارد. امروزه بخش بزرگی از فارغ التحصیلان به دلیل نداشتن مهارت بیکار هستند.
هیچ کشوری نمی تواند منکر نفوذ فناوری در دنیای امروز شود. در واقع، تحولات سریع در تمام زمینه های فنی و صنعتی در دهه های اخیر، خطوط اساسی تمدن کنونی را مشخص کرده است. اگر بخواهیم از فناوری به درستی و برای رفاه انسان استفاده کنیم، لازم است در کنار این تغییرات، آموزش فنی و حرفه ای را نیز پیش ببریم. بیتوجهی به آموزش فنی و حرفهای به دلیل ماهیت پایین، در واقع تعارض با واقعیت زندگی مدرن و دور شدن از فرصتهای موجود برای بهتر کردن این زندگی است. توصیه یونسکو در مورد آموزش فنی و حرفه ای این است که آموزش فنی و حرفه ای جزء لاینفک نظام آموزش جامع باشد و به همین دلیل باید به محتوای فرهنگی آن توجه کافی شود. (یونسکو، 1973)
بورسیه تحصیلی برای دانشجویان مؤسسات اقتصادی
محمود کریمی بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مرداد ماه سال گذشته (1402 هجری شمسی) از امکان اعطای بورسیه تحصیلی برای دانشجویان خبر داد و اظهار داشت: یکی از مصوبات مهم مربوط به سازوکار ایجاد بورسیه تحصیلی توسط مؤسسات اقتصادی بخش خصوصی به این معناست که موسسات اقتصادی می توانند نیروی کار مورد نیاز خود را در این حوزه مبادله کنند مراحل تحصیلی مثلاً وارد شوید دانشجو در رشته مهندسی صنایع معاوضه با یک موسسه اقتصادی خاص است در این صورت باید مقداری از وقت خود را در طول تحصیل در آن کارگاه بگذراند و پس از فارغ التحصیلی باید در آن مشغول به کار شود. همین شرکت طرح موفقی بوده است و طی چند سال گذشته این طرح در 4 یا 5 استانداری به صورت آزمایشی اجرا شده است و تصمیم گرفتیم که وزارت علوم با همکاری بخش خصوصی این طرح را اجرا کند.
لازم به ذکر است موسسات اقتصادی بر اساس طرح مبادله نهادهای اقتصادی (طرح شهید حسن تهرانی مقدم)، چالش ها و نیازهای پژوهشی و فناوری خود را در قالب طرح های تحقیقاتی شناسایی و به دانشگاه های کشور ارائه می کنند. و آنها را به یکی از اعضا بسپارید. اعضای هیئت علمی به عنوان مسئول اجرایی. در راستای اجرای طرح پیشنهادی و با توجه به سطح آن، سازمان برگزارکننده ظرفیت جذب دانشجویان مقاطع و مقاطع مختلف تحصیلی را اعلام خواهد کرد تا این دانشجویان بتوانند با راهنمایی و نظارت سازمان، تحقیقات و پروژه های تحصیلی خود را شناسایی و حل کنند. استاد با توجه به نیازهای اقتصادی موسسه. هزینه نیروی انسانی مستقیماً به حساب دانشجویان بورسیه واریز می شود. به این ترتیب تمرکز سرمایه انسانی بر پروژه خاص خواهد بود و با بهره مندی دانشجویان از امکانات بنگاه اقتصادی، چالش پیش روی بنگاه اقتصادی حل خواهد شد. یک فرد یا گروه مجرب از یک موسسه اقتصادی بر روش و کیفیت پروژه در حین اجرای پروژه نظارت می کند.
تصویب نظام پایه مقررات فنی و حرفه ای پس از 50 سال
مهرداد عظیمی رئیس سازمان فنی و حرفه ای وی چندی پیش با اشاره به اینکه اساسنامه این سازمان پس از 50 سال در دولت سیزدهم تدوین شد، گفت: این سازمان حدود 50 سال است که فعالیت دارد اما تا چند ماه پیش اساسنامه نداشت تا اینکه اساسنامه صادر شد که در آن 18 بند تدوین شد و در دولت سیزدهم ادارات مختلفی از جمله کاهش ساعت کار مربیان، ارزیابی مربیان، منابع مالی و بودجه مشخص شد و این نظام در اواخر سال گذشته (1402) تصویب شد. .
وی افزود: برخی احکام این نظام مربوط به شعار سنت است. مثلاً یکی از مفاد این است که از این پس دولت موظف است نیم هزار از کل اعتبارات عمرانی را صرف تملک دارایی های کشور برای تربیت نیروی کار آن پروژه کند. یعنی دستگاه اجرایی موظف است نیم هزار اعتبار از نیروی کار آن پروژه که عمدتاً در پروژه های مختلف مشغول به کار هستند، به صورت فصلی و پس از اتمام پروژه بیکار می شود، برای آموزش های مهارتی هزینه کند. مورد بعدی یک در هزار است، یعنی مانده آن باید توسط کارفرمایان صرف مهارت آموزی کارگران شود که این رقم هم زیاد است.
رئیس سازمان فنی و حرفه ای تایید کرد که این مبلغ از محل اعتبارات پیش بینی شده برای پروژه است. در بند دیگری دولت مکلف شد هر سه ماه یکبار 2 درصد فروش قاچاق را در سال محاسبه و به حساب سازمان آموزش فنی و حرفه ای واریز کند. یکی از نقاط ضعف ما در سازمان مسائل بودجه بوده است که تقریباً 95 درصد بودجه سازمان صرفاً صرف حقوق و مزایا می شود. این واقعاً به شغل ما لطمه وارد کرده و باعث شکایت همکاران ما شده است. یکی از اقدامات مهم این دولت رشد چشمگیر بودجه سازمان بوده است که در واقع بیش از میانگین دولتی اعلام شده برای تمامی وزارتخانه ها است.
تبدیل دانش به ثروت با کنترل های پیشرفت
محمدعلی ذو الفجول، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اردیبهشت امسال در نخستین همایش ملی مهارت در ایران گفت: سامانه ارتقای کشور تدوین و به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده است تا در این اساسنامه افرادی که علم را به هنر و ثروت تبدیل می کنند از امتیازات ویژه ای برخوردار شوند. و از طرف دیگر ادارات نیز نیازهای خود را در سیستم نان (نظام ایده ها و نیازها) تامین می کنند تا در قالب پروژه از طریق نخبگان به نتیجه برسند، اگر اساتید و دانشجویان ما بر اساس این نیازها برنامه ای تعیین کنند. به آنها مطالعه ویژه داده می شود و در آیین نامه ارتقاء امتیاز بیشتری کسب می کنند.
وی به ضوابط آموزشی در برنامه هفتم توسعه اشاره کرد و افزود: در برنامه ششم توسعه مقرر شده بود که درصد مهارت آموزی 30 درصد باشد و اکنون با نگاهی خوش بینانه توانسته ایم آن را به 16 درصد برسانیم. پیش بینی می شود در برنامه هفتم آموزش مهارتی به 40 درصد برسد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: خوشبختانه در برنامه هفتم توسعه مصوبه ای را انتظار داشتیم و به تصویب رساندیم و دستورالعمل آن باید با همکاری وزارت بهداشت تدوین و به تصویب هیات وزیران برسند. که سطح تحصیلات دانشگاهی مهارت محور تعیین می شود و البته ممکن است این موضوع تقریباً در وزارت بهداشت محقق شود، زیرا بیمارستان ها در اختیار خود دانشگاه هستند و دانشگاه فرهنگیان نیز در اختیار دارد. در همین راستا مدارس متوسطه و مدارس نیز زیر نظر آموزش و پرورش هستند، اما در وزارت علوم این گونه نیست، زیرا در دستورالعملی که باید به گونه ای تدوین شود، صنایع در دسترس ما نیست که منافع پذیرش دانشجو را در راستای علایق صنعت در نظر می گیرد تا دانشجویان ما پذیرفته شوند و مهارت گرایی شکل گیرد.»
تبدیل دانشگاه فنی و حرفه ای به دانشگاه ملی مهارت
محمدعلی ذو الفجول تاکید کرد: باید جایگاه دانشگاه فنی و حرفه ای را توسعه دهیم تا به دانشگاه مهارت ملی تبدیل شود برای آنها هزینه زیادی دارد.» دانشجویان تحصیلات تکمیلی. به همین دلیل است که مقام معظم رهبری بر ایجاد شرکت های دانش بنیان تاکید فراوان دارند.
وی به راه اندازی مجتمع های علمی و فنی مهارتی و اتحادیه های استخدامی اشاره کرد و افزود: در دو سال گذشته با توجه به اینکه بودجه دانشگاه فنی و حرفه ای اقبال و فعالیت زیادی در خصوص دانشگاه فنی و حرفه ای صورت گرفته است. دانشگاه فنی و حرفه ای 1200 میلیارد تومان بود و در سفرهای ریاست جمهوری به استانداری های مختلف حدود 1500 میلیارد تومان برای دانشگاه فنی و حرفه ای پیش بینی می شد.
با توجه به مطالب فوق، آموزش مهارت محور می تواند نیروی انسانی مورد نظر را برای آینده کشورمان ارتقا دهد و بکارگیری دانش آموزان در مؤسسات اقتصادی موجب ارتقای کمی و کیفی دستاوردهای صنعتی کشور و کاهش نرخ بیکاری می شود. در این راستا دولت شهید رئیسی با برنامه های خود توانمندی های نخبگانی کشور را احیا کرد و مسیر توسعه نیروی انسانی متخصص و متعهد را گسترش داد که امیدواریم دولت چهاردهم نیز این مسیر را طی کند.
انتهای پیام/
https://www.isna.ir/news/1403050402662/%D8%AA%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%84-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87
