نمایش قدرت متخصصان ایرانی در حوزه فناوری نانو / صادرات محصولات نانویی ایران به 50 کشور جهان

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ظهور نانوتكنولوژي از دهه 1980 در جامعه علمي جهان آغاز شد و كشورهاي پيشرو در اين زمينه از سال 2000 به طور جدي آن را دنبال كردند و پس از توسعه و كاربرد نانو در زمينه هاي مختلف و حرکت دولت ها به سمت ایجاد و توسعه تحقیقات نانوتکنولوژی، سال های اولیه دهه 2000 شاهد آغاز کاربردهای اقتصادی فناوری نانو بود.

ایران چهارمین کشور پیشرو در جهان در زمینه فناوری نانو است

شواهد تاریخی نشان می دهد که ایرانیان در قرن چهارم و هفتم از نانوذرات نقره و مس برای تزئین سفال استفاده می کردند. در همین راستا محققانی از ایتالیا به همراه فرح شیکوهی، پروین علیایی، جواد رحیقی و محمد لامحی از سازمان انرژی اتمی کشورمان، نتایج تحقیقات بر روی لعاب مورد استفاده در سفال های ایران از قرن چهارم تا هفتم را منتشر کردند. در قالب مقاله بر اساس نتایج این تحقیق، وجود نانوذرات نقره و مس در لعاب مورد استفاده در تزئینات سفال از قرن چهارم تا هفتم هجری قمری باعث ایجاد جلوه های رنگی متفاوتی در این سفال ها شده است.

موضوع فناوری نانو برای اولین بار در کشورمان در سال 1379 هجری شمسی مطرح شد و در 25 شهریور 1361 خورشیدی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو تشکیل شد. همچنین سند بلندمدت توسعه فناوری نانو در 14 مرداد 1383 به تصویب دولت رسید و بر اساس گزارش رئیس ستاد ملی نانو کشورمان در سال 1380 تنها 22 مقاله بین المللی در این زمینه منتشر کرد. فناوری نانو، اما در سال 2019 با بیش از 12 هزار مقاله بین المللی در این زمینه منتشر شده است که ارتقا یافته است. از رتبه 57 تا 4 جهان و در آخرین رده بندی در بین 7 کشور رتبه اول جهان قرار دارد. دانشمندان کشورمان همچنین دو پتنت ثبت شده در سال 2001 در حوزه فناوری نانو را به 260 پتنت در سال 2019 رساندند که 24 درصد از پتنت های جهانی را شامل می شود.

استفاده گسترده از فناوری نانو؛ از پزشکی تا امنیت

نانوتکنولوژی توانایی تولید مواد، ابزارها و سیستم های جدید در سطح مولکولی و اتمی است (از 1 تا 100 نانومتر کلمه ای یونانی است که به معنای کوچک است و معادل یک میلیاردم متر یا تقریباً یک هشتاد هزارم است). قطر یک مو یا معادل آن به اندازه ده اتم هیدروژن است که در کنار یکدیگر قرار می گیرند. از آنجایی که اندازه یک اتم حدود 10 نانومتر است، از این اصطلاح برای مطالعه کلی ذرات اتمی و مولکولی استفاده می شود. به عبارت ساده تر، فناوری نانو استفاده از ذرات در ابعاد نانو است و در مقیاس نانو، خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تک تک اتم ها و مولکول ها با خواص جرم ماده متفاوت است.

با استفاده از فناوری نانو و دستکاری آرایش کوچکترین اجزای ماده (یعنی اتم ها و مولکول ها) و بهره گیری از خواصی که در این مقیاس ظاهر می شود، بشر در تلاش است تا مولکول ها را طوری تغییر دهد که وقتی جسمی از این مولکول ها تشکیل می شود، همه آنها را تغییر دهد. دارای خواص این مولکول ها و ماده زیرین آن است. به این ترتیب با کاهش مواد و تجهیزات به محصولات کوچکتر، سبکتر، سریعتر، با کیفیت بالاتر و ارزانتر دست پیدا می کنیم. برای نانوتکنولوژی، کاربردهایی در زمینه های مختلف از غذا، دارو، تشخیص پزشکی و بیوتکنولوژی گرفته تا الکترونیک، کامپیوتر، ارتباطات، حمل و نقل، انرژی، محیط زیست، مواد، هوافضا و امنیت ملی فهرست شده است.

اهمیت این فناوری برای کشورها در ایجاد ثروت و قدرت، همگرایی سایر حوزه های علم و فناوری و هم افزایی و افزایش اثربخشی سایر علوم و فناوری ها است. به عنوان مثال، در ایالات متحده، نانوتکنولوژی پس از طرح فرستادن انسان به ماه، بیشترین بودجه را از دولت فدرال دریافت کرد. دولت این کشور نیز در سال 2004 حدود 1.6 میلیارد دلار برای فناوری نانو هزینه کرد که دو برابر بودجه پروژه ژنوم انسانی در اوج آن بود.

محصولات نانو ایران به 50 کشور جهان صادر می شود

تولید محصولات مبتنی بر فناوری نانو از اواخر دهه 80 به صورت محدود آغاز شد و از ابتدای دهه 90 به طور جدی در دستور کار قرار گرفت، به طوری که هم اکنون 300 شرکت دانش بنیان فعال در کشور، 715 نوع محصول نانو را به کشور صادر می کنند. 50 کشور از 20 منطقه صنعتی استفاده می کند. این در حالی است که در ابتدا کارشناسان کشورمان حدود 250 نوع کالا با فناوری نانو تولید می کردند، اما به مرور این تعداد به 500 کالا رسید و هم اکنون حدود 715 نوع دستاورد با کمک فناوری نانو تولید می شود.

ایران تاکنون توانسته 4 استاندارد بین المللی ISO در حوزه فناوری نانو را به ثبت برساند. همچنین شایان ذکر است که کشور ما یکی از کشورهای پیشرو در این فناوری محسوب می شود و در این زمینه برابر با آلمان و چین فعالیت می کند. نانو می‌تواند منشأ «اقتصاد مقاومتی» باشد و با برنامه‌ای 10 ساله برای صادرات نانو، می‌تواند از نفت پیشی بگیرد.

برخی از دستاوردهای چشمگیر فناوری نانو

بسیاری از شرکت های دانش بنیان در چهاردهمین نمایشگاه نانو سال گذشته (1402) شرکت کردند که برخی از محصولات آنها مجوزهای جهانی و نتایج عملی موفقی را کسب کردند.

کیت نانو برای تشخیص سرطان روده بزرگ
فاطمه قیومی، نخبه ایرانی شرکت ساجه بیودیاگنوستیک از محصولی برای تشخیص سرطان روده با استفاده از ابزارهای نانو خبر داد و گفت: حساسیت کیت تشخیصی ما بیش از 90 درصد است و مثبت و منفی کاذب آن تقریباً وجود ندارد، در حالی که کیت های موجود در بازار وجود دارد. حساسیت 40 درصدی دارند اما برای بهبود کارایی آنها کیت های جدید را با استفاده از نشانگر زیستی پیروات کیناز 2 تولید کردیم و در این راستا توانستیم مجوز ثبت اختراع آمریکا برای تولید آنتی بادی ها و نانوذرات طلا و این کیت ها را دریافت کنیم. در حال حاضر در بیمارستان‌های طالقانی و شریعتی در مرحله کارآزمایی بالینی است و تاییدیه اولیه را نیز گرفته‌ایم. پس از اتمام کارآزمایی بالینی، این ترکیبات تا سال آینده وارد بازار خواهند شد.»

پوست کودک خود را از نظر زردی در خانه آزمایش کنید
راضیه طباطبایی، محقق ایرانی در رشته مهندسی شیمی وی به امکان بررسی زردی کودک در منزل اشاره کرد و گفت: سنسور پوشیدنی طراحی کرده ایم که لکه های خاصی روی پوست ایجاد می کند و بدون نیاز به خون گیری و مراجعه به آزمایشگاه یا بیمارستان می توان از آن در منزل استفاده کرد. ” متوجه زردی نوزاد می شوید. یک اپلیکیشن سفارشی نیز طراحی شده است که از طریق اتصال به اینترنت، داده های مربوط به زردی کودک را به صورت بلادرنگ به پزشک نمایش می دهد. دستگاه مشابهی در دنیا وجود ندارد و به همین دلیل موفق به اخذ پتنت آمریکا شدیم که فاز حیوانی این پروژه به پایان رسیده و به تازگی وارد فاز بالینی شده ایم.

تصفیه فاضلاب در پالایشگاه ها با واحدهای غشایی نانو
امیر بور خلیل یکی از اعضای هیئت مدیره شرکت دانمشبانیان است سیترگان نوآور سپهر پارس به نکاتی در رابطه با تصفیه فاضلاب در پالایشگاه ها اشاره کرد و خاطرنشان کرد: واحدهای ممبران کاربردهای متفاوتی دارند و اندازه کوچک آنها در زمینه دیالیز و پزشکی کاربرد دارد، به عنوان مثال یکی از این نمونه ها برای یک فرآیند صنعتی به نام «صرفه» است تصفیه کاستیک که به عنوان جاذب در پالایشگاه ها استفاده می شود و چون ماده تولید شده پس از جذب نمی تواند از نظر زیست محیطی در رودخانه و خاک از بین برود، قبل از رهاسازی باید تصفیه شود و یا به فرآیند صنعتی بازگردانده شود در واقع، فرآیند پالایش و خنثی سازی “سودآورهای مصرف شده” در داخل واحد غشایی ویژه ما انجام می شود که به عنوان تماس بین دو مرحله ای که برهم کنش دارند استفاده می شود.

در زیر به برخی دیگر از دستاوردهای متخصصان کشورمان در حوزه فناوری نانو می پردازیم که به شرح زیر است:

با توجه به کاربردهای متعدد نانوتکنولوژی در ارتقای سلامت، بهبود امور صنعتی و … انتظار می رود که مسئولان کشورمان مانند کشورهای پیشرفته، بودجه و امکانات بیشتری را در اختیار استعدادها و متخصصان فوق العاده کشورمان قرار دهند. تا بتوانیم از طریق تولید محصولات مبتنی بر نانو دانش نانو، وارد بازارهای جهانی شویم تا این کالاهای استراتژیک را برای کشورمان خوب خلق کنیم.

انتهای پیام/